صیانت خارجی ؛ فیلترینگ در خارج !
محدودیت های نظارتی در فضای مجازی در کشورهای مختلف دنیا چگونه اعمال می شود؟
محدودیت های نظارتی در فضای مجازی و اینترنت در کشورهای مختلف دنیا چگونه اعمال می شود؟ با سید علی ابراهیمی همراه باشید !
فیلترینگ یا سانسور اینترنت چیست ؟
سانسور اینترنت (به انگلیسی: Internet censorship) یا فیلتر اینترنتی یا فیلترینگ، عبارت است از محدود کردن دسترسی کاربران اینترنت به وبگاهها و خدمات اینترنتی که از دیدگاه متولیان فرهنگی و سیاسی هر کشور برای مصرف عموم مناسب نیست، اِعمال فیلتر معمولاً به وسیلهٔ ارائهدهندگان خدمات اینترنتی انجام میشود ولی تعیین سطح، مصادیق و سیاستهای فیلترینگ با حکومتهاست
فیلترینگ یا سانسور اینترنت به عملیاتی گفته میشود که در آن، دسترسی کاربران به برخی از محتواهای اینترنتی محدود میشود. این کار میتواند توسط دولتها، سازمانها، شرکتها و سایر ارگانها انجام شود.
یکی از مهمترین دلایلی که ممکن است باعث شود فیلترینگ اینترنت انجام شود، محافظت از امنیت کشور و جامعه است. در بسیاری از کشورها، دولتها برای محافظت از امنیت ملی و جلوگیری از دسترسی به محتوای تروریستی، پورنوگرافی، مواد مخدر و سایر محتواهای غیرقانونی از فیلترینگ اینترنت استفاده میکنند.
در برخی موارد، فیلترینگ اینترنت به عنوان یک راه حل برای کنترل دسترسی کاربران به محتواهایی که به نظر دولت یا سازمانهای مربوطه غیرقانونی یا مضر هستند، انجام میشود.
اما اغلب، فیلترینگ اینترنت باعث محدود شدن آزادی اطلاعات و ارتباطات میشود و این به تبع آن، ممکن است باعث ایجاد مشکلات برای کاربران، شرکتها و سازمانها شود. به طور مثال، در بسیاری از کشورها، شبکههای اجتماعی و وبسایتهای خبری در دسترس نیستند یا به صورت محدود در دسترس هستند، که ممکن است باعث محدود شدن آزادی بیان و اطلاعات شود.
اینترنت باز بسته در آمریکا
یک هفته پس از انتخابات ریاست جمهوری 2016 آمریکا. که تمام سازمان های اطلاعاتی ایالات متحده هم صدا با دولت اوباما، روسیه را به دخالت سایبری، به قصد ضربه زدن به هیلاری کلینتون و به نفع دونالد ترامپ، متهم کرده اند. مجلس چین سخت گیرانه ترین قانون امنیت سایبری در جهان را تصویب کرد. وقتی از یکی از مقامات عالی کنگره خلق از ضرورت چنین کنترل هایی پرسیدند گفت: «این قانون برای چین به عنوان یک قدرت بزرگ اینترنتی، ضروری است.»
اینترنت باز بسته در آمریکا به مفهوم قطع یا محدود شدن دسترسی به برخی از سایتها و خدمات اینترنتی در آمریکا گفته میشود. این اقدام ممکن است به دلیل مواردی مانند جلوگیری از دسترسی به محتواهای غیرقانونی، محدود کردن دسترسی کاربران به محتواهای پرخطر، جلوگیری از دسترسی به سایتهایی که به نظر دولت آمریکا مخالف با سیاستهای آن هستند، و یا به عنوان یک راه برای کنترل و محدود کردن دسترسی کاربران به اطلاعات به کار گرفته میشود.
در حالتی که اینترنت باز بسته شده باشد، کاربران به بعضی از سایتها و خدمات اینترنتی دسترسی نخواهند داشت، به عنوان مثال، در گذشته در کشورهایی مانند ایران، دسترسی به برخی سایتهای خبری و شبکههای اجتماعی محدود شده بود.
هرچند که در آمریکا، اینترنت باز بسته به صورت رسمی اجرا نشده است، اما در گذشته، برخی شرکتها و سازمانها تلاش کردهاند تا به عنوان یک راه برای کنترل دسترسی کاربران به بعضی از خدمات اینترنتی، اقداماتی را انجام دهند. این اقدامات ممکن است به دلیل مواردی مانند قوانین حفاظت از حق تکثیر، محدودیتهای قانونی، تلاش برای جلوگیری از دسترسی به محتواهای غیرقانونی یا پرخطر و یا به عنوان یک راه برای بهبود امنیت اینترنتی باشد.
عربستان سعودی؛ خزان آگاهی
دیکتاتوری سعودی یک و نیم میلیون کاربر اینترنتی دارد که دوسوم آن را زنان تشکیل می دهند. با توجه به نگاه بسته وهابیون حاکم بر این کشور، واحد خدمات اینترنت سعودی (آیسو) کار اصلی اش به جای دسترسی دادن. مسدودسازی گسترده تارنماهای مذهبی، سیاسی، جنسی، حقوق بشری، پزشکی، فکاهی، فیلم و موسیقی است.
موارد فیلتر شده در سایر کشور ها | صیانت خارجی
مواردی که در سایر کشورها فیلتر میشوند، معمولاً بر اساس تفاوتهای فرهنگی، سیاسی، قوانینی و دینی در هر کشور متفاوت است. در زیر چند مثال از مواردی که در برخی کشورها فیلتر میشوند ذکر شده است:
- در برخی کشورها، دسترسی به سایتهایی که به نظر دولت یا سازمانهای مربوطه مخالف با سیاستهای آن هستند، مانند سایتهای خبری مستقل، سایتهای اجتماعی، سایتهای تفریحی و غیره محدود شده است.
- در بسیاری از کشورها، دسترسی به محتوای پورنوگرافی و سایر محتواهای جنسی ممنوع است و برخی از اینترنتپردازان، فیلترهایی را برای جلوگیری از دسترسی کاربران به این محتواها ایجاد میکنند.
- در برخی کشورها، دسترسی به برخی از خدمات اینترنتی مانند فیلمهای آمریکایی، سایتهای ورزشی، سایتهای خرید آنلاین و غیره محدود شده است.
- در برخی کشورها، دسترسی به بعضی از سایتهای دینی، مانند سایتهای برخی ادیان محدود شده است.
- در بسیاری از کشورها، دسترسی به برخی از ابزارهای ارتباطی، مانند ابزارهای مسنجر، ویدئوکنفرانس، وبلاگها، ویکیپدیا و غیره محدود شده است.
- در برخی کشورها، دسترسی به شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک، توییتر، اینستاگرام و غیره محدود شده است.
مهم است بدانید که فیلترینگ اینترنت در بسیاری از کشورها ممکن است باعث محدود شدن آزادی بیان و اطلاعات شود و به همین دلیل، این امر به شدت مورد انتقاد بسیاری از افراد و سازمانهای حقوق بشر قرار دارد.
چین: هولیان ونگ به جای اینترنت
رهبران حزب کمونیست با برپایی «دیوار آتش بزرگ» یا همان دیوار مجازی چین به هیچ وجه با یک اینترنت تمام غربی کنار نیامدند. درعوض اینترنت را از نو به شکل کاملا چینی به نام «هولیان ونگ» اختراع کردند و آن را به طور کامل به خدمت خود درآوردند. اژدهای زرد به لطف پیشرفت نجومی فناوری هایش، با بومی سازی تقریبا کامل شبکه مجازی در داخل جامعه یک میلیارد و چهارصد میلیون نفری چین عملا در جنگ اطلاعاتی با آمریکا و دیگر رقبایش پیروز شد.
استرالیا؛ دیوار ضدخرگوش و ضدگوگل
کشوری که نامش معادل کل قاره اقیانوسیه است. در سال های اخیر برنامه جاه طلبانه ای را برای کنترل اینترت آغاز کرده است. تا آنجا که در این زمینه استرالیا بیش از متحدان غربی اش با چین به عنوان بزرگ ترین سانسورکننده اینترنت مقایسه می شود. استرالیا با هدف ارتقای شاخص های افزایش ایمنی اینترنت برای خانواده ها، ممنوعیت محتوای مجرمانه سایبری را به طور جدی با طرح هایی سراسری با عناوینی همچون دیواره آتش بزرگ، دیواره آتش ضدخرگوش (برگرفته از نام دیوار ضدخرگوش در تاریخ این کشور) و با سنگین ترین جریمه ها اجرا کرده است.
محدودیت اینترنت در اردن
خاندان سلطنتی این کشور راه عقب مانده ای را برای کنترل اینترنت انتخاب کرده است. برخلاف سانسور شدیدی که دولت اردن بر روزنامه ها و مجلات اعمال می کند، در مورد اینترنت چندان سخت نمی گیرد. در عوض کارمزدها و هزینه های استفاده از شبکه را چنان سنگین وضع کرده که، به قیمت عقب ماندگی جامعه، باعث محدودیت و محرومیت مردم معمولی از اینترنت و همه مواهبش شده است.
بریتانیا؛ بزرگ ترین مرکز صیانت اینترنت
بزرگ ترین مرکز کنترل اینترنت در جهان یا به اختصار «جی سی اچ کیو GCHQ» در ساختمان «دوناتی» چِلتِنهم انگلیس قرار دارد. این مقر مرکزی رصد و جاسوسی بین المللی دولت بریتانیا هم زمان با همه سرویس های جاسوسی جهان، به ویژه همتایان آمریکایی اش، تبادل اطلاعات دائمی دارد.
آلمان؛ فیلتر هولوکاست ! فیلترینگ در خارج
فیلترینگ اینترنت در آلمان، براساس قانون فدرال و رای دادگاه ها صورت می گیرد. با این حال از آنجا که ساختار اطلاعاتی آلمان عملا زیرمجموعه آمریکاست، مسدودسازی محتوای سیاسی به ویژه در مورد مسائل سیاسی ضدصهیونیستی مثل نفی هولوکاست اولویت دارد.
فرانسه؛ صیانت دسترسی متخلفان
در اتحادیه اروپا، فرانسه شدیدترین نظارت های حکومتی بر فضای سایبری را دارد. طبق قانون های هادویی و لوپسی مصوب سال 2009، کاربران ناقض قوانین شبکه از دسترسی به آن محروم می شوند. و علاوه بر فهرست بلندی از تارنماهای غیراخلاقی یا ایدئولوژیک مسدود، شهروندان حق جستجوی برخی عبارات را در مورتورهای جستجو ندارند. اینترنت مدارس نیز بسیار محدود هستند.
ایتالیا؛ صیانت دلبخواهی دولتی
این کشور پایین ترین رتبه آزادی رسانه را در اتحادیه اروپا دارد و با اینکه در فضای مجازی به عنوان کشوری تقریبا آزاد شناخته می شود. حریم خصوصی کاربران را رعایت نمی کند. محدودیت بر اینتنرت در ایتالبا در دو سطح عمومی است و همچنین به صورت اختصاصی براساس منافع سیاستمداران ارشد دولت و پارلمان و کلیسای واتیکان انجام می شود.
آمریکا؛ میهن پرستی یا نقض آزادی بیان؟
پس از حوادث یازدهم سپتامبر 2001، کنترل های دولتی بر کاربران اینترنت در هیچ کشوری به گستردگی آمریکا، آن هم با چنین روش های کاملا حرفه ای و نامحسوس انجام نشده است. دولت بوش پسر در تاریخ 24 اکتبر 2001، قانونی تحت عنوان «لایحه میهن پرستی» را در قالب مبارزه با تروریسم تصویب کرد که به موجب آن، کنترل و نظارت بر تبادل داده های برخط یا اینترنتی کاربران، رنگ قانونی به خود گرفت.
کشورهایی با بالاترین فیلترینگ و سانسور:
کره شمالی و چین (۱۱/۱۱):
این دو کشور با کسب بیشترین امتیاز، شدیدترین فیلترینگ را برای اینترنت اعمال میکنند و میزان سانسور بالاست. مردم در این دو کشور، قادر به استفاده از شبکههای اجتماعی بینالمللی نیستند و اخبار سیاسی منتشره در آنها کاملا سانسور شده و تحت نظارت دولت است. در عین حال سیستمهای پیامرسان خارجی نیز فیلتر است و ساکنان این دو کشور مجبور به استفاده از سیستمهای داخلی هستند.
ایران، میانمار، ترکمنستان و امارات متحده عربی (۹/۱۱):
در جایگاه دوم این جدول، کشورهای ایران، میانمار، ترکمنستان و امارات قرار دارند.
ایران دسترسی به تورنت و فیلترشکنها را بهطور کامل مسدود نکرده و از همین رو دو امتیاز از چین و کره شمالی کمتر کسب کرده است.
ترکمنستان دسترسی به فیلترشکنها را بسته و کاربران مجبورند تا قسم بخورند که از فیلترشکن استفاده نمیکنند. امارات هم دسترسی به تورنت را متوقف کرده. میانمار هم در سالهای اخیر با اعمال محدودیتهای بیشتر و کسب امتیازات بیشتر به این رده راه یافته و دلیل آن هم محدودیتهای شبکههای اجتماعی به دلایل نظامی است.
بلاروس، عمان، پاکستان، قطر، سوریه، تایلند، ترکیه و ازبکستان (۸/۱۱):
بلاروس، قطر، سوریه و تایلند در لیست سال ۲۰۲۱ در جدول کشورهایی با بالاترین فیلترینگ قرار داشتند ولی امسال کشورهای عمان، پاکستان، ترکیه و ازبکستان هم به این لیست اضافه شدهاند. تمام این کشورها، سایتهای مستهجن را فیلتر کردهاند و علاوه بر آن دسترسی به رسانههای سیاسی، شبکههای اجتماعی و استفاده از فیلترشکنها هم محدود است. ولی تایلند و بلاروس محدودیتهایی در زمینه برنامههای پیامرسان نیز دارند و تایلند تنها کشوری است که تورنت را هم ممنوع کرده.
کشورهایی که فیلترینگ را در سال ۲۰۲۳ افزایش دادهاند
در مقایسه امتیازات کشورها در جدولی مشابه در سال ۲۰۲۱ با مطالعه امسال، مشخص شد که ۲۷ کشور، میزان سانسور و فیلترینگ اینترنت را افزایش دادهاند. پنج کشور حتی یک یا چند قانون جدید فیلترینگ اعمال کردهاند و یک کشور (میانمار) سه قانون جدید در این راستا در نظر گرفته. در عین حال سریلانکا هم سه ابزار جدید سانسور را مورد استفاده قرار میدهد (ممنوعیت تورنت، محدود کردن فیلترشکنها و مسدود کردن شبکههای اجتماعی)
در عین حال افغانستان هم سانسورینگ را با در نظر داشتن شرایط سیاسی و اجتماعی افزایش داده. با روی کار آمدن طالبان در این کشور، ۲۳۱ رسانه بسته شدهاند و موبایلهای افراد در جستجوی استفاده احتمالی آنها از شبکههای اجتماعی و پستهای انتقادی مورد بازرسی قرار میگیرد. دولت هند هم به شرکتها دستور داده تا دادههای کاربران VPN را جمعآوری و تحویل دهند.
بررسی شرایط فیلترینگ آنلاین در اروپا
هجده کشور در اروپا استفاده از تورنت برای آپلود یا دانلود فایلها را ممنوع کردهاند و در عین حال ۲۵ کشور دیگر اروپایی هم تدابیری را در این زمینه در نظر دارند ولی هنوز این سایتها را فیلتر نکرده و فقط محدود کردهاند.
رسانههای سیاسی هم در ۱۲کشور اروپایی محدود هستند که البته کشورهایی از جمله کوزوو و مونتهنگرو امسال از شدت این سانسورها کاستهاند ولی کشورهایی مثل ترکیه و بلاروس به شدت رسانههای سیاسی را فیلتر میکنند.
هیچ کشور اروپایی شبکههای اجتماعی را مسدود یا ممنوع نکرده ولی ۴ کشور محدودیتهایی در این راستا اعمال کردهاند: اسپانیا، بلاروس، ترکیه و اوکراین
ترکیه استفاده از VPN را محدود کرده ولی این موضوع در بلاروس کاملا ممنوع است. ترکیه تنها کشور اروپایی است که سرویسهای پیامرسان را محدود کرده و واتساپ در ترکیه ممنوع است.
بررسی فیلترینگ آنلاین در آمریکایشمالی و مرکزی
کانادا، مکزیک و آمریکا، سایتهای تورنت را ممنوع کردهاند.
کوبا هم محدودیتهای متعددی را در رابطه با رسانههای سیاسی و مستجهن و استفاده از VPN اعمال میکند.
کشورهایی مثل السالوادور، گواتمالا، هندوراس، مکزیک، نیکاراگوا و پاناما محدودیتهایی در رسانههای سیاسی اعمال کردهاند.
برنامههای پیامرسان در بلیز،کوبا و مکزیک با محدودیتهایی مواجه هستند. کوبا دسترسی به شبکههای اجتماعی و واتساپ را بسته است.
بررسی فیلترینگ آنلاین در آمریکایجنوبی
آرژانتین تنها کشوری است که وبسایتهای تورنت را کاملا مسدود کرده و ونزوئلا تنها کشوری است که وب سایتهای مستهجن را مسدود کرده است.
محدودیتها برای رسانههای سیاسی اخیرا در آمریکایجنوبی افزایش یافته و هشت کشور محدودیتهایی را در این رابطه اعمال کردهاند. دولتهای برزیل و پاراگوئه امسال به جمع این کشورها اضافه شدهاند. ونزوئلا هم از جمله کشورهایی است که رسانههای سیاسی را سانسور میکند. در این کشور شبکههایاجتماعی هم با محدودیتهای متعددی روبرو هستند و دسترسی به VPN ها هم محدودیتهای متعددی دارد.
سه کشور در این منطقه، برنامههای پیامرسان را محدود کردهاند (برزیل، گویانا و ونزوئلا)
بررسی فیلترینگ آنلاین در آسیا
پانزده کشور آسیایی سایتهای تورنت را مسدود یا ممنوع کردهاند و در اکثر کشورهای آسیایی (۴۰ کشور از ۴۹ کشور)، ورود به سایتهای مستجهن محدود یا ممنوع است.
رسانههای سیاسی هم در ۴۲ کشور آسیایی با محدودیتهای وسیعی همراهند. اکثر کشورهای آسیایی(۳۱ کشور) با سانسورینگ شدیدی مواجهاند و افغانستان، هنگکنگ و فلسطین در طول یک سال اخیر این روند را افزایش دادهاند.
۳۷ کشور آسیایی هم شبکههای اجتماعی را به نحوی محدود کردهاند که از جمله این کشورها میتوان به چین، ایران، میانمار، کرهشمالی و ترکمنستان اشاره کرد.
پنج کشور بهطور کامل استفاده از VPN را ممنوع کردهاند (چین، عراق، میانمار، کرهشمالی و ترکمنستان) و شانزده کشور هم محدودیتهایی را در این زمینه اعمال کردهاند. شبکههای پیامرسان هم در شانزده کشور آسیایی با محدودیتهایی روبروست.
بررسی فیلترینگ آنلاین در آفریقا
آفریقای جنوبی تنها کشوری است که به شدت سایتهای تورنت را میبندد. بیشتر کشورهای آفریقایی (۴۴ کشور از ۵۳ کشور)، رسانههای سیاسی را محدود کردهاند و ۱۳ تا از این کشورها سانسورینگ شدیدی را در این زمینه اعمال میکنند.
شبکههای اجتماعی در ۶۴% کشورهای آفریقایی با محدودیت روبروست. مصر و اوگاندا تنها دو کشوری هستند که استفاده از VPN را محدود کردهاند و مصر، بروندی، گینهاستوایی، سیرالئون، لیبی، مراکش و تونس، هفت کشور آفریقایی هستند که استفاده از برنامههای پیامرسان را محدود کردهاند.
بررسی فیلترینگ آنلاین در اقیانوسیه
استرالیا سایتهای تورنت را محدود کرده و اخیرا قانون ایمنی آنلاین را معرفی کرده که کدهای صنعتی جدیدی را برای محتوای غیرقانونی و محدود اعمال میکند.
رسانههای سیاسی در فیجی، گینهنو، ساموئا و تونگا محدود هستند و گینهنو، شبکههای اجتماعی را از طریق قانون جرایم سایبری محدود کرده است. فیجی هم به شهروندانش هشدار داده که مسائلی برخلاف قوانین محلی را در شبکههای اجتماعی منتشر نکنند.
استفاده از VPN یا برنامههای پیامرسان در هیچ کشوری در این قاره محدود نیست
امسال ۲۷ کشور فیلترینگ اینترنت را افزایش دادهاند و سال گذشته این لیست تنها شامل ۳ کشور بود. اکثر این محدودیتها در سال جاری در قاره آسیا رخ داده و بیشترین محدودیتها در رسانههای سیاسی و VPN اتفاق افتاده که میانمار و افغانستان در این زمینه سردمدار هستند.
آیا این مقاله برای شما مفید بود ؟ درمورد صیانت از اینترنت در ایران بیشتر بدانید !