اینترنت طبقاتی نوعی دسترسی به اینترنت بسته به تخصص، جایگاه اجتماعی، شغل، تحصیلات و شخصیت حقوقی افراد است. چندی است گزارشهایی از اجرایی شدن طرح اینترنت طبقاتی به گوش میرسد و اساتید دانشگاه اولین گروهی بودند که اینترنت بدون فیلتر شامل حالشان شد. طبق این طرح پس از اساتید دانشگاه، اعضای اتحادیه فناوران رایانه تهران و برنامه نویسان گروههای دیگری هستند که از اینترنت بدون فیلتر برخوردار خواهند شد. در ادامه به بررسی اینترنت طبقاتی و اخبار پیرامون این طرح خواهیم پرداخت. با سید علی ابراهیمی برای بررسی اینترنت طبقاتی یا همان اینترنت حرفه ای همراه باشید !
موارد فیلتر شده در سایر کشور ها ! فیلترینگ در اروپا و آمریکا
اینترنت طبقاتی چیست؟
در اینترنت طبقاتی افراد مختلف جامعه به بخشهای خاصی از شبکه بینالمللی اینترنت دسترسی داشته و از دسترسی به بخشهای دیگر محروم خواهند بود. به عبارتی دسترسی آزاد به اینترنت، مختص به همه نیست و تنها محدود به گروههای خاصی میشود. این یعنی علاوه بر شکاف طبقاتی ایجاد شده در جامعه از لحاظ اقتصادی و اجتماعی، در دسترسی به اینترنت هم این شکاف عمیقتر شده و به دو گروه اقشار خاص و اقشار معمولی تقسیم خواهیم شد.
برای درک بهتر این موضوع باید گفت که به عنوان مثال اساتید دانشگاه میتوانند از پلتفرم یوتیوب بدون هیچ محدودیتی استفاده کنند اما این پلتفرم برای سایر کاربران فیلتر خواهد بود. در واقع با پیاده شدن اینترنت طبقاتی دانشجویان و دانشآموزان به بخش کوچکی از اینترنت دسترسی دارند، اما به ترتیب اینترنت برای کسبوکارها و سپس مدیران و مسئولان آزادتر خواهد بود.
داستان اینترنت طبقاتی از کجا شروع شد؟
از سال 1391 تاکنون ابزارهای عبور از فیلترینگ در اختیار برخی نهادها و سازمانها قرار میگیرد و مسئولان در دورههای مختلف حرف آن را پیش کشیدهاند. محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات دولت دوازدهم سال 1398 در اظهار نظری گفته بود: «بدون ساماندهی نمیشود موضوع فیلترشکنها را بررسی کرد. نمیشود سطح دسترسی برای پزشک، برای استاد دانشگاه یا برای خبرنگار با یک کودک هشت، 9 ساله برابر باشد.»
پس از آن در فروردین 1400 اینترنت طبقاتی دوباره سر زبانها افتاد. در آن زبان خبری منتشر شد که اعلام میکرد قرار است پلتفرم یوتیوب برای برخی افراد مانند دانشجویان و خبرنگاران رفع محدودیت شود. همان زمان، محمد جعفر منتظری، دادستان کل کشور این خبر را تایید کرد و گفت که رفع فیلتر برای دستگاهها در کار گروه تعیین مصادیق مجرمانه به تصویب رسیده است.
اوایل امسال نیز عیسی زارع پور، وزیر فعلی ارتباطات و فناوری اطلاعات گفته بود که بعضی از پلتفرمهای فیلتر شده برای برخی افراد جامعه باز میشود. دو هفته پس از آن، استادان دانشگاه به اینترنت بدون محدودیت دسترسی پیدا کردند و اینترنت طبقاتی اجرایی شد.
مشکلات اینترنت طبقاتی
از برنامهها و اظهارات مقامات و دستگاههای مرتبط چنین بر میآید که یکی از مشکلات طرح اینترنت طبقاتی، محدودیت اینترنت و فیلترینگ پلتفرمها و سرویسهای خارجی برای مردم خواهد بود که اکنون نیز با آن دست به گریبان هستیم. از طرفی به برخی از کاربران همچنان که در بالا اشاره شد، اینترنت بدون فیلترینگ یا فیلترشکن دولتی ارائه میشود.
این نوع ارائه تبعیضآمیز اینترنت، که به برخی افراد خاص بدون محدودیت یا محدودیت کم ارائه می شود، میتواند به شکلگیری بازار سیاه خرید و فروش ابزارهای دسترسی و اشتراکهای فیلترشکن نیز بیانجامد. همچنین به نظر میرسد اکثریت مردم و کسبوکارها باید با اینترنت کمسرعت و پر از محدودیت کنار بیایند.
اینترنت حرفه ای چیست ؟ بهتر از اینترنت طبقاتی ؟
فیروزآبادی با اعلام اینکه اینترنت حرفهای، عبارت بهترین برای اینترنت طبقاتی است گفت شرکتهایی خواهان دریافت اینترنت باکیفیت و پرسرعت هستند و در همین راستا با وزارت ارتباطات مذاکراتی برای همکاری به انجام رسیده تا در تهران و سایر استانهای بزرگ مراکز همآفرینی و نوآوری ایجاد شود تا علاقهمندان به شکل حرفهای بتوانند به بالاترین سطح اینترنت دسترسی پیدا کنند. این طرح کمتر از دو تا سه ماه دیگر به اجرا خواهد رسید.
چه کسانی دسترسیهای متفاوتی دارند؟ طبقه های اینترنت طبقاتی
تخصصی کردن اینترنت در این دولت با اینترنت کودکان جدیتر مطرح شد و ادعای حمایت و حفاظت از آنها در فضای مجازی حتی باعث اجرای اجباری حالت جستجوی امن برای همه کاربران داخل ایران شد. پیش از این برخی از گروهها میتوانستند برای دسترسی به اینترنت بدون فیلتر درخواست بدهند. نام خبرنگاران، اعضای هیئت علمی دانشگاهها و فعالان حوزوی و پزشکان تا به حال به میان آمده است.
فاز آزمایشی اینترنت بدون فیلتر
تیرماه امسال عضو ناظر مجلس در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه رایانهای از فاز آزمایشی اینترنت بدون فیلتر برای اساتید و اعضای هیئت علمی برخی دانشگاههای خاص خبر داد. او گفته بود در حال حرکت به سمت توسعهی اینترنت بدون فیلتر هستیم، مسیری که ابتدا فیلترینگ برای گروههای هدف برداشته میشود تا جایی که فقط یک سری سایتهای خاص «که منجر به گسترش فساد میشوند» فیلتر باقی بمانند.
این گروههای هدف کسانی بودند که به عقیدهی او گمان میرود با داشتن اینترنت آزاد به سمت استفادهی نادرست نمیروند. درواقع مراجع فیلترینگ مانند کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه رایانهای دربارهی نوع استفادهی افراد براساس معیارهای خودشان برداشت میکنند و آن را درست یا نادرست ارزیابی میکنند. پیش از آنها و در دولت قبل خبرنگارانی که تمایل داشتند هم میتوانستند برای دریافت اینترنت بدون فیلتر خبرنگاران به وزارت ارشاد درخواست بدهند.
تفاوت اینترنت طبقاتی با طرح صیانت
اجرای اینترنت طبقاتی به نوعی آغاز طرح صیانت با یک نام دیگر است. طرحی که به دلیل مخالفتهای فراوان از دستور کار مجلس شورای اسلامی خارج گردید. گرچه با توجه به ایجاد محدودیتهای مختلف در اینترنت به نظر میرسد که طرح صیانت در نهایت اجرایی خواهد شد.
میتوان گفت که طرح صیانت قرار است نوعی اینترنت طبقاتی را ارائه دهد تا برخی سایتها و پلتفرمها برای برخی کاربران قابل دسترسی نباشد. در بحبوحه دست به دست شدن طرح صیانت در مجلس، عیسی زارع پور در یک برنامه تلویزیونی به طور رسمی اعلام کرد که به زودی با هماهنگی دستگاههای مختلف، برخی از پلتفرمهای محدود شده برای اقشار خاصی باز خواهد شد.
دسترسی فریلنسرها به اینترنت طبقاتی
محدودیت شدید اینترنت در پی اعتراضات سراسری در کشور، بسیاری از مشاغل را با مشکلات عمده روبرو کرده است. طبق گزارشها، مجوزهایی از سوی برخی اتحادیهها برای رفع این محدودیتها دریافت شده که به اعضای آنها اجازه میدهد با احراز هویت و دریافت آی پی ثابت بتوانند از اینترنت بدون محدودیت استفاده کنند.
علاوه بر این اوایل آذر ماه کار گروه اقتصاد دیجیتال آییننامهای را با عنوان حمایت ار فریلنسرها به تصویب رساند که در آن رد پای اینترنت طبقاتی مشاهده میشد. بر این اساس طرح اینترنت طبقاتی قرار است با دسترسی فریلنسرها به اینترنت بدون فیلتر گستردهتر شود.
مفاد این طرح به بحث سطح دسترسی اینترنت برای فریلنسرها اشاره دارد. طرح مذکور وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف کرده دسترسی طبقهبندی شده به اینترنت را برای فریلنسرها ایجاد کند. طبق این ماده، وزارت ارتباطات باید زیرساختهای دسترسی به اینترنت پایدار و پر سرعت را برای فریلنسرهای اعتبارسنجی شده فراهم سازد. به همین دلیل وبسایتی برای شناسایی این افراد ایجاد خواهد شد تا همه در آن ثبت نام کنند.
حریم خصوصی در اینترنت طبقاتی
متاسفانه نکتهای که در مورد طبقاتی شدن اینترنت باید در نظر داشت، این است که اینترنت طبقاتی حتی برای اعضای گروههایی که میتوانند اینترنت آزاد داشته باشند، هم شامل هزینههایی خواهد بود. یکی از پیششرطهای دسترسی به اینترنت طبقاتی اعتبارسنجی و احراز هویت است که به تبع آن درخواستها با ارائه مشخصات هویتی، بررسی و تأیید میشوند. این موضوع کنترل را برای نهادهای فیلترینگ راحتتر میکند و ممکن است حریم خصوصی افراد در استفاده از اینترنت از بین برود.
آیا اینترنت طبقاتی اجرایی میشود؟
به طور کلی قرار بر این بود که اینترنت در شرایط عادی (نه خاص یا امنیتی)، به جز برخی پلتفرمهای مجازی و سایتهای غیراخلاقی در دسترس همه کاربران باشد و محدودیت دسترسی بر اساس سن تعریف شود. اما با توجه به اخبار موجود ظاهراً راهکاری از سوی برخی مراجع برای دریافت اینترنت مخصوص کسبوکارها ارائه شده که به نظر از اولین اقدامات مشهود جهت ارائه اینترنت طبقاتی و مخصوص اهداف تجاری است.
اینترنت طبقاتی و احراز هویت فریلنسرها چه ارتباطی با هم دارند؟
اوایل آذر ماه بود که کار گروه اقتصاد دیجیتال آییننامهای را با عنوان «حمایت ار فریلنسرها» را به تصویب رساند که در آن رد پای اینترنت طبقاتی مشاهده میشد. بر طبق این آییننامه طرح اینترنت طبقاتی قرار است با اجرای اینترنت طبقاتی فریلنسرها گستردهتر شود. ماده هشت این طرح به بحث سطح دسترسی اینترنت برای فریلنسرها اشاره دارد. در این طرح، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید دسترسی طبقهبندی شده اینترنت برای فریلنسرها ایجاد کند.
طبق این ماده، وزارت ارتباطات باید زیرساختهای دسترسی به اینترنت پایدار و پرسرعت را برای فریلنسرهای اعتبارسنجی شده فراهم سازد. به همین دلیل، پایگاهی برای شناسایی این افراد ایجاد خواهد شد و همه در آن ثبت نام میکنند و میتوانند از خدمات دولت بهرهمند شوند. با ثبت نام در این پایگاه، پس از احراز هویت و اعتبارسنجی، به فریلنسرها خدمات دولتی اختصاص خواهد یافت. در این آییننامه مسئله اعتبارسنجی بدون جزئیات بیان شده و احتمالا دولت براساس نوع اعتبار هر فریلنسر، سطح دسترسی به اینترنت را تعریف میکند.
اینترنت طبقاتی اجرایی شد
براساس گزارشهای منتشر شده، به نظر میرسد که طرح اینترنت طبقاتی اجرایی شده است. به تازگی امیر محمدزاده لاجوردی، معاون وزیر ارتباطات در گفتگو با خبرگذاری مهر، از برنامه این وزارت برای ارائه سرویس اینترنتی با کیفیت برای افراد خاصی مانند برنامهنویسان و کاربران حرفهای در ماه جاری خبر داده بود.
لاجوردی در ادامه گفت: «مشکل برخی از کاربران مخصوصا برنامهنویسان و کاربران حرفهای، مربوط به دسترسی به سایتها و خدماتی است که ما را تحریم کردهاند» و تاکید کرد «در همکاری با بخش خصوصی تلاش شده سرویسهایی ارائه شود که بخشی از این مشکلات را حل کند و در همین ماه سرویسی با کیفیت مناسبتر برای این دسته کاربران معرفی خواهد شد.»
تبعات اینترنت طبقاتی چیست
تصویب چنین قانونی که طی آن گروهی به واسطه دسترسی به اینترنت بهتر، زمینه پیشرفت بیشتری در مقابل گروهی دیگر داشته باشند کمی غیر عادلانه است در حقیقت «حق برخورداری از خدمات عمومی بدون تبعیض» باید همیشه در کشور برقرار باشد.
همانطور که میدانید طبقاتی شدن اینترنت با safe search رقم خورده به این صورت کاربران به چند دسته تقسیم می شوند و نمی توانند به سایت های خاصی دسترسی پیدا کنند که این باعث می شود که افرار به فکر دور زدن این محدودیت ها باشند و به سراغ استفاده از اینترنت دیگران برای دسترسی به سایت های مورد نظرشان باشند.
با طبقاتی شدن اینترنت کار نهادهای مربوطه در کشور را در راستای فیلترینگ راحتتر می شود و بر روی اینترنت اقشار مختلف جامعه بنابر معیارهایی که گفته شد، فیلترینگ اعمال شود. در واقع اگر اینترنت طبقاتی در ایران فعال شود، بحث فیلترینگ عمومیتر، گستردهتر و با دقت بیشتری انجام میگردد.
طبق ادعاهای حقوقدانان در کشور، به دلیل اینکه هیچ قانونی در این زمینه در کشور وجود ندارد، اعمال اینترنت طبقاتی در ایران، غیر قانونی محسوب میشود. اما این امکان وجود دارد که در آینده نه چندان دور قوانینی را در باب آن به تصویب برساند که طی آن این امر نیز قانونی برشمرده شود.
معاون وزیر ارتباطات بیان کرده که یک سری از دسترسی های بیشتری برخوردارند اما برای عموم جامعه دسترسی ها ثابت است اما اینکه دسترسی ثابت چه محدوده ای را شامل می شود نامشخص است و یک فشار روانی برای کسانی است که که با اینترنت استفاده زیادی دارند یا کسب و کار مبتنی بر اینترنت دارند و ممکن است اعتراضات گروه و اقشار مختلف جامعه را در پی داشته باشد و احتمال می رود که این نوع از فیلترینگ در ایران هیچگاه اجرایی نشود.
چرا اینترنت طبقاتی نگران کننده است؟
یکی از اساسیترین مسئلهها در ارائه اینترنت طبقاتی علاوه بر بخشبندی و تبعیض در جامعه به نحوه احراز هویت و محفوظ ماندن هویت کاربران نیز باز میگردد. هنوز تعریف کاربران بخشهای مختلف دقیقاً معلوم نیست و معیار شناسایی آنها در سطحهای مختلف نیز مبهم است. با این حال اظهار نظر رسمی مسئولان حاکی از تایید اینترنت طبقاتی برای کاربران است و گمانهها درباره ارائه اینترنت طبقاتی را به واقعیت بدل کرده است.
اینترنت طبقاتی و تبعیض در دسترسی به اینترنت
به عنوان یکی از مشکلات طرح اینترنت طبقاتی باید گفت که از برنامهها و اظهارات مقامات و دستگاههای مرتبط چنین بر میآید که محدودیت اینترنت و فیلترینگ پلتفرمها و سرویسهای خارجی برای مردم به قوت خود باقی خواهد ماند و در عوض به برخی از کاربران اینترنت بدون فیلترینگ یا فیلترشکن دولتی ارائه میشود.
ارائه تبعیض آمیز اینترنت بدون محدودیت یا محدودیت کم میتواند به شکل گیری بازار سیاه خرید و فروش ابزارهای دسترسی و اشتراکها بیانجامد. همچنین به نظر میرسد اکثریت مردم و کسب و کارها باید با اینترنت لاکپشتی و پر از محدودیت کنار بیایند.
دسترسی به اینترنت طبقاتی برای چه کسانی است؟
هنوز دسته بندی مشخصی برای دسترسی به اینترنت طبقاتی وجود ندارد ولی تاکنون ارائه اینترنت طبقاتی برای اساتید دانشگاه ها در کنار اعضای اتحادیه صنف فناوران رایانه و برنامه نویسان و فریلنسرها قطعی شده است.
فیلترشکن قانونی چیست ؟
مدیریت ویپیان و مدیریت اینترنت کشور در قالب برنامه کاری دسترسیهای مختلف به افراد و طبقهبندی کاربران فضای مجازی بین وزارت ارتباطات و کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه و معاونت فضای مجازی دادستانی در جریان قرار گرفت.
تا اینکه دادستان کل کشور شهریور ۱۴۰۰ خبر داد که بحث فیلترینگ و رفع فیلترینگ برای دستگاهها در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه چندین ماه است. که تصویب شده و دستگاهها هر کدام باید نیازهایشان را اعلام کنند تا بعد از اینکه به کارگروه رسید در دبیرخانه کارهای لازم انجام شود.
او این توضیح را در پاسخ به رفع فیلتر یوتیوب برای دانشجویان و خبرنگاران گفته بود. در نهایت وزیر ارتباطات اوایل امسال از تخصصی کردن اینترنت گفت: «هیچجای دنیا اینطور نیست اینترتی که دراختیار کودک قرار میدهند، دراختیار استاد دانشگاه باشد. اینها نیازهایشان متفاوت است یکجور تخصصیکردن است که از کودک شروع کردیم.»
معایب اینترنت طبقاتی چیست ؟
قانون درباره اینترنت طبقاتی چه می گوید
حقوق دانان تأکید می کنند که اینترنت طبقاتی قانونی نیست. هیچ جا درباره دسترسی به اینترنت برای عده ای و اِعمال محدودیت برای عده ای دیگر در قانون کشور حرفی زده نشده است و دولت هم اختیار قانون گذاری در این زمینه را ندارد. ممکن است مجلس برای این موضوع هم قانون گذاری کند؛ اما نمی تواند قانونی بگذارد که باعث تبعیض یا رشد گروهی در برابر گروه دیگری شود و سلیقه ای برخورد کند. در حقوق عمومی، حقی به اسم «حق برخورداری از خدمات عمومی بدون تبعیض» داریم. تنها جایی که تبعیض محسوب نمی شود، دسترسی به اطلاعات بر مبنای سن به دلیل حفاظت از کودکان است که مطابق با قوانین حقوق بشر و حقوق کودک است.
حقوق بین الملل هم اینترنت طبقاتی را نمی پذیرد. اینترنت طبقاتی مخالف حق دسترسی آزاد به اطلاعات است و اصل نبود تبعیض هم دسترسی نابرابر طبقات مختلف به اینترنت را رد می کند.
بازتوزیع اینترنت فساد ایجاد می کند
اینترنت طبقاتی فساد و رانت ایجاد می کند؛ نوعی بازتوزیع اینترنت که شیوه ی آن دست گروه های خاص است. آن ها تعیین می کنند چه کسی به چه میزان از اینترنت و با چه سرعت و پایداری دسترسی داشته باشد. این مجوز دسترسی معلوم نیست به چه دلیل به بعضی افراد داده می شود؛ چون مرجعیتی برای آن وجود ندارد و ممکن است بازار سیاه دسترسی به اینترنت ایجاد شود.
در این شرایط، کسانی که دسترسی ندارند، مجبور شوند برای داشتن اینترنت طبقاتی هزینه بیشتری بدهند. درست مانند اینکه همه ما داریم در یک فضا تنفس می کنیم؛ اما گروهی می آیند و روی سر هرکدام حبابی می گذارند و اگر پول بدهیم، دریچه ای در این حباب ایجاد می شود. حالا باز کردن این دریچه به کسب و کار برای کسانی تبدیل می شود که توزیع اینترنت را به دست گرفته اند.
اینترنت طبقاتی ناشی از نگاه قیم مآبانه است
زمانی که از اجرای آزمایشی رفع فیلتر برای گروه های خاص سخن به میان آمد، این گروه کسانی معرفی شدند که «گمان می رود با داشتن اینترنت آزاد به سمت استفاده ی نادرست نمی روند». این جمله از نگاه قیم مآبانه خبر می داد. زمانی را به خاطر بیاورید که Safe Search گوگل برای همه مان در ایران به صورت اجباری فعال شد. چه کسی این اجازه را داد که سطح دسترسی بزرگ سال ها به اینترنت آزاد محدود شود و بعد بر اساس معیارهایی بخشی از این دسترسی به گروه خاصی برگردد؟ مراجع فیلترینگ میزان دسترسی گروه ها را طبق معیارهای خودشان متمایز و فرض می کنند که مردم قدرت تشخیص درباره ی نیازهایشان را ندارند.
اینترنت طبقاتی فیلترینگ را عادی می کند
اینترنت طبقاتی به نفع عامه مردم نیست و راه رشد و پیشرفت را می بندد. یکی از راه های رشد تکنولوژی و توسعه اینترنت عادی و روزمره شدن مصرف اینترنت و دسترسی آسان مردم است. همچنین، دسترسی آسان و آزاد به اینترنت یکی از راه های کم شدن فاصله گروه های حاشیه ای و مرکز است و شکاف های دسترسی به امکانات برای رشد را کم می کند. در مقابل، اینترنت طبقاتی شکاف دیجیتال ایجاد می کند و کسانی که در گروه های خاص نیستند، یا اصلاً نمی توانند دسترسی داشته باشند یا باید هزینه بیشتری برای آن بپردازند.
ممکن است با اینترنت طبقاتی فیلترینگ عمومی گسترده تر و حتی عادی شود. وقتی دسترسی گروه های مختلف به اینترنت در سطوح مختلف و متمایز از هم باشد، دیگر چیزی به اسم تجربه عمومی از اینترنت وجود ندارد. وب سایت ها و پلتفرم های مختلف از دسترس عموم خارج و اینترنت بسیار کُند می شود، بدون اینکه در فعالیت حرفه ای بعضی از گروه های خاص مشکلی به وجود بیاید. در این صورت، شاید تشخیص داده شود که عموم مردم به همین سرویس هایی که الان فیلتر نیستند، هم نیازی ندارند و آن ها هم مسدود شوند.
اینترنت طبقاتی می تواند فیلترینگ را عادی و مبارزه برای دسترسی به اینترنت آزاد را پرهزینه تر و سخت تر از امروز کند
احتمالاً در این شرایط از کار انداختن همه ی وی پی ان های خارجی هم با موانع کمتری رو به رو می شود؛ چون همه ی این گروه هایی که قرار است با طرح اینترنت طبقاتی دسترسی آزادتری به اینترنت داشته باشند، گروه های صدادار جامعه هستند و صدایشان به واسطه جایگاهشان بیشتر شنیده می شود. اگر آن ها دسترسی داشته باشند، دیگر متوجه اختلالاتی که عموم مردم با آن رو به رو هستند، نمی شوند و این می تواند مطالبه گری برای دسترسی به اینترنت آزاد را کم رنگ و مبارزه برای دسترسی به اینترنت را پرهزینه تر و سخت تر از امروز کند.
امکان کنترل شدن در اینترنت طبقاتی
اینترنت طبقاتی حتی برای اعضای گروه هایی که می توانند اینترنت آزاد داشته باشند، هم بدون هزینه نیست. یکی از پیش شرط های دسترسی به اینترنت طبقاتی اعتبارسنجی و احراز هویت است و درخواست ها با ارائه هویت بررسی و تأیید می شود. این موضوع کنترل را برای نهادهای فیلترینگ راحت تر می کند و ممکن است حریم خصوصی افراد در استفاده از اینترنت از بین برود.
سطح دسترسی متناسب افراد در دنیا با اینترنت طبقاتی متفاوت است. در آن کشورها، دسترسی به اینترنت برای همه آزاد است؛ اما برخی از گروه های دسترسی گسترده تر و آسان تری به بعضی امکانات دارند
مسئولان و طرفداران اینترنت طبقاتی می گویند هیچ کجای دنیا سطح دسترسی افراد به اینترنت یکسان نیست؛ اما درباره این موضوع توضیح نمی دهند. در اغلب کشورها، شبکه اینترنت وجود دارد و همه می توانند بدون محدودیت به آن دسترسی داشته باشند؛ ولی بر اساس نیازهای شغلی و موقعیت های مکانی سیاست های خاصی دنبال می شود که دسترسی را راحت تر و گسترده تر می کند. برای مثال، اینترنت مدارس بیشتر محتوای مناسب این گروه سنی را دارد و در دانشگاه می توان به بانک های اطلاعاتی و مقالات علمی دسترسی آسان تری داشت یا اینترنت در فروشگاه سرعت پرداخت و امنیت بیشتری دارد.
در این میان، آنچه به عنوان تفاوت سطح دسترسی افراد مختلف قرار است در ایران اجرا شود، فقط در چند کشور اجرا شده که مهم ترینشان چین است. در چین، فقط برخی مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی به سطح خاصی از اینترنت دسترسی دارند و اکثر مردم از آن محروم اند. در کره شمالی هم، فقط مراکز دانشگاهی می توانند به بخش محدودی از اینترنت دسترسی داشته باشند. بنگلادش و هند و روسیه هم در مواردی اینترنت را طبقه بندی کرده اند؛ ولی آن ها هم محدودیت ها را تعریف و دلیلشان را شفاف سازی کرده اند.
مسئولان معمولاً از کودکان مثال می زنند که نباید به همه نوع اطلاعاتی دسترسی داشته باشند. در این موضوع اختلافی وجود ندارد؛ زیرا حفاظت از کودکان در فضای مجازی درنتیجه ی برآیند عقل جمعی ملت ها به وجود آمده است. با این حال، درباره محدودیت هایی که بزرگ سال ها در کشور تجربه می کنند، توافق جمعی وجود ندارد. همین که همه ما دائم به دنبال فیلترشکن هستیم، نشان می دهد که عقل جمعی با این سطح از محدودیت اینترنت موافق نیست و اینترنت طبقاتی نمی تواند نارضایتی ما از این محدودیت ها را رفع کند.
اخبار پیرامون اینترنت طبقاتی
چند ماه پیش وزیر ارتباطات با حضور در یک برنامه تلویزیونی از امکان رفع فیلتر برخی پلتفرمها برای اقشار خاص خبر داد و در مورد اینترنت ویژه کودکان صحبت کرد و برای اولین بار موضوع اینترنت طبقاتی را پیش کشید. بر اساس این طرح سطوح متفاوتی از دسترسی به اینترنت برای افراد مختلف جامعه تعریف خواهد شد.
پس از اعلام این خبر توسط وزیر ارتباطات، استادان دانشگاه به شبکه اینترنت بدون فیلتر دسترسی پیدا کردند و شایعات اجرای اینترنت طبقاتی بیش از پیش قوت گرفت. به نظر برخی از منتقدان، اجازه دسترسی آزاد به اساتید دانشگاه، نه آنقدر توطئه آمیز بود که بشود به آن اعتراض کرد و نه آنقدر منطقی که جای نگرانی برای عموم جامعه باقی نگذارد.
در ماههای اخیر و پس از فیلترینگ گسترده شبکههای اجتماعی، با تصویب آییننامه حمایت از کسبوکارها بار دیگر رویکرد ارائه اینترنت طبقاتی مطرح شد. در همین رابطه میتوان به اطلاعیه اتحادیه فناوران تهران مبنی بر ارائه اینترنت بدون فیلتر به صنف فناوری اشاره کرده که مهر تاییدی بر ارائه اینترنت طبقاتی به برخی اصناف و گروهها است. چندی پیش نیز مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت در گفتوگو با رسانهها از ارائه سرویس اینترنت با کیفیت مناسب کاربران حرفهای و برنامهنویسان سخن به میان آورد.
[…] […]
[…] اینترنت طبقاتی چیست ؟ […]