در سیستم قیمتگذاری تاکسیهای اینترنتی عرضه و تقاضا تأثیر مهمی میگذارد و پس از تعیین قیمت براساس مبدأ و مقصد و زمان تقریبی سفر بر قیمت اعمال میشود. با سید علی ابراهیمی همراه باشید !
تاکسی اینترنتی چیست ؟
تاکسی اینترنتی (یا رانندگی به اشتراک گذاری شده) یک سرویس حمل و نقل است که از طریق یک برنامه موبایل یا وب سایت، ارائه میشود و به کاربران اجازه میدهد تا با رزرو یک خودروی تاکسی، سفر خود را انجام دهند. در این سرویس، رانندگان خودروهای خود را در اختیار شرکت ارائه دهنده سرویس قرار میدهند و این شرکت سعی میکند بهترین راننده را برای مشتری ارائه دهد. کاربران میتوانند از برنامه موبایل یا وب سایت برای یافتن خودرویی که در نزدیکی آنهستند، استفاده کنند.
و پس از رزرو، موقعیت خودروی راننده و زمان ورود به مقصد را به صورت زنده دنبال کنند. هزینه سفر نیز از طریق برنامه موبایل یا وب سایت مشخص میشود و پرداخت از طریق روشهای الکترونیکی انجام میشود. این سرویس در سالهای اخیر در بسیاری از شهرها جهان، به دلیل سهولت استفاده و هزینه کمتر نسبت به تاکسیهای سنتی، بسیار محبوب شده است.
اسنپ چیست ؟
اسنپ یکی از سرویسهای تاکسی اینترنتی در ایران است. این سرویس در سال ۱۳۹۴ شروع به کار کرده و از آن زمان تاکنون، به یکی از محبوبترین سرویسهای حمل و نقل در ایران تبدیل شده است.
کاربران اسنپ میتوانند با استفاده از برنامه موبایل یا وب سایت، به سادگی خودروی تاکسی را رزرو کنند و به مقصد خود بروند. هزینه سفر نیز با توجه به مسافت و زمان سفر مشخص میشود و از طریق روشهای الکترونیکی پرداخت میشود. اسنپ همچنین امکاناتی مانند ارسال پیامک حمایی، ارائه نظرسنجیهای مرتبط با سرویس، تخفیفهای ویژه برای مشتریان دائمی، و درگاه پرداخت آنلاین را نیز در اختیار کاربران خود قرار میدهد.
اسنپ در حال حاضر در بیش از ۱۰۰ شهر ایران فعالیت میکند و به بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر خدمات ارائه میدهد. این سرویس با ارائه خدماتی با کیفیت بالا و هزینه مناسب، توانسته است جایگاه بسیار قوی در بازار حمل و نقل اینترنتی ایران را پیدا کند.
علت گرانی کرایه تاکسی اسنپ در برخی ساعات چیست ؟
علت گرانی کرایه تاکسی های اینترنتی در برخی ساعات ممکن است به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد. در زمانهایی که تقاضا برای سرویس تاکسی اینترنتی بیشتر است از ساعتهای پرتردد رفت و آمد شهری، احتمالاً هزینه کرایه بالاتر خواهد بود. همچنین، در برخی شهرها و مناطق، در زمانهایی که ترافیک سنگین است، هزینه کرایه تاکسی اینترنتی نیز بالاتر خواهد بود زیرا رانندگان برای رسیدن به مقصد باید بیشتر صرف وقت کنند و از سوی دیگر، تقاضا برای سروی تاکسی اینترنتی در این شرایط بیشتر است.
همچنین، در برخی رویدادها و جشنها، تقاضا برای سفر با تاکسی اینترنتی بیشتر است و به دلیل افزایش تقاضا، شرکتهای ارائه دهنده خدمات تاکسی اینترنتی ممکن است هزینه کرایه را بالاتر ببرند. در برخی شرکتهای تاکسی اینترنتی، در برخی ساعات به دلیل کمبود خودرو یا راننده، هزینه کرایه نیز بالاتر میرود.
در کل، عوامل مختلفی میتواند باعث افزایش هزینه کرایه تاکسی اینترنتی در برخی ساعات شود. بهترین راه برای کاهش هزینههای سفر با تاکسی اینترنتی، میتوانید در زمانهایی که تقاضا کمتر است، سفر خود را برنامهریزی کنید و همچنین در صورت امکان، در زمانهایی که ترافیک کمتر است، سفر کنید. همچنین، در برخی شرکتهای تاکسی اینترنتی میتوانید از پیشنهادات و تخفیفهایی که به صورت دورهای ارائه میشوند، بهرهمند شوید. در نهایت، میتوانید شرکتهای مختلف تاکسی اینترنتی را مقایسه کرده و بهترین گزینه را انتخاب کنید.
گرانی کرایه اسنپ
چند سالی است که تاکسیهای اینترنتی تجربهی سفر درونشهری را تغییر و با وابستهکردن کاربران به خود، کار آژانسها و تاکسیها را هم تحتتأثیر قرار دادهاند. اوایل هزینهی جابهجایی بهاندازهای بود که دیگر نمیصرفید مسافر سراغ تاکسیهای تلفنی برود یا حتی از تاکسیهای خطی و گذری کنار خیابان استفاده کند.
بااینحال، بهمرورزمان قیمتها در تاکسیهای اینترنتی تغییر کرد و رانندهها نیز بیشتر شدند. مسافرها هم که به استفادهی آسان از این امکان عادت کرده بودند، شیوههای دیگر سفر را فراموش کردند و هزینهی بیشتری پرداختند.
براساس گفتههای دو بازیگر مهم تاکسی اینترنتی، نرخ کمیسیونی که اسنپ و تپسی از سفرها دریافت میکنند، در شهرهای بزرگ ۱۵ درصد و در شهرهای دیگر ۲۰ درصد است. سود این شرکتها هم در این است که سفر انجام شود؛ درنتیجه آنها برای قیمتگذاری الگویی دارند که بتوانند درخواستها را به سفر تبدیل کنند.
نحوه قیمت گذاری کرایه اسنپ
تعیین قیمت سفر موضوعی است که بارها هم رانندگان و هم مسافران را متعجب کرده یا باعث اعتراض آنها شده است. مسافران دربارهی قیمتگذاری بهخصوص در روزهای پرترافیک یا تعطیلات مهم یا ساعتهای خاص شبانهروز ناراضیاند و رانندگان هم بارها گفتهاند قیمتهایی که تعیین میشود، باتوجهبه زمان و استهلاک و مخارج وسیلهی نقلیه و کاری که انجام میدهند، منصفانه نیست.
درمقابل تاکسیهای اینترنتی میگویند قیمتگذاریها کاملاً پویاست و عرضه و تقاضا نقش مهمی در تعیین قیمت ایفا میکند. دربارهی شیوهی قیمتگذاری سفرها از اسنپ و تپسی پرسیدیم که البته فعلاً فقط اسنپ به پرسشهای ما پاسخ داده است.
قیمتگذاری پویا چیست؟
قیمتگذاری پویا درواقع تفاوت اصلی تاکسیهای اینترنتی با آژانسها و تاکسیهای تلفنی است. معاون تجاری اسنپ دراینباره توضیح میدهد:
این سیستم هوشمند براساس چند معیار تعیین میشود و فرید شهابی تأکید میکند که بهصرفهبودن برای هر دو طیف کاربران در نظر گرفته شده است:
تأثیر عرضه و تقاضا بر زمان و قیمت سفر
بهگفتهی شهابی، پس از اینکه مسافر در اسنپ مبدأ و مقصد را انتخاب میکند، باتوجهبه دو عامل «مسافت بین مبدأ و مقصد» و «زمان تقریبی سفر» قیمت پایهی سفر در الگوریتم قیمتگذاری محاسبه میشود و در مرحلهی بعد عرضه و تقاضا بررسی و روی قیمت اِعمال میشود:
عرضه و تقاضا میتواند روی مدتزمان سفر و درنهایت افزایش یا کاهش قیمت تأثیر بگذارد:
گزینهی «عجله دارم» چطور بر قیمت تأثیر میگذارد؟
براساس آماری که مدیر تجاری اسنپ ارائه میدهد، ۱۰ تا ۱۲ درصد از درخواستهای اسنپی با گزینهی «عجله دارم» ثبت و به سفر تبدیل میشود و کاربر راننده هیچ اطلاعی از اینکه مسافر از این قابلیت استفاده کرده یا خیر ندارد:
قیمتها در ساعات شلوغی و ایام خاص مثل شب عید و هوای بارانی یا برفی در قیمتگذاری پویا افزایش پیدا میکند. دلیل آن را شهابی افزایش مدتزمان سفر بهدلیل ترافیک و فراوانی تقاضا درمقایسهبا عرضه میداند. وی اضافه میکند:
او اشاره میکند که برخی مواقع هم قیمتها کمتر از شرایط عادی است:
قیمتها باید طوری باشد که رضایت راننده و مسافر را جلب کند. راهحل اسنپ برای این موضوع تعیین سقف و کف قیمت است تا هزینه سفر بیشتر یا کمتر از مبلغ مشخصشده نباشد. این موضوع دربارهی گزینهی «عجله دارم» هم رعایت میشود.
معاون تجاری اسنپ به اقدامات تشویقی برای رانندهها نیز اشاره میکند:
مسافران و رانندگان دربارهی قیمتهای تاکسی اینترنتی چه میگویند
هم رانندگان و هم مسافران از قیمت تاکسی اینترنتی شکایت میکنند. آنها گاهی در شبکههای اجتماعی تجربههای خود را در این زمینه مینویسند. رانندهها میگویند قیمتها باتوجهبه مسیرها برایشان نمیصرفد؛ موضوعی که در شهرهای کوچکتر بیشتر بهچشم آنها میآید.
آنها با درنظرگرفتن استهلاک خودرو و هزینهی سوخت و مخارج دیگر میگویند تبلیغاتی که دربارهی درآمد زیاد رانندههای تاکسیهای اینترنتی میشود، درست نیست؛ بهویژه با وجود تورمی که روزبهروز زندگی را سختتر میکند، افزایشنیافتن درآمد خود را نشان از این میدانند که این شرکتها بهنفع مسافران و سود خود عمل میکنند.
درمقابل مسافران هم درآمد رانندهها را با مشاغل دیگر مقایسه میکنند و میگویند کار در تاکسی اینترنتی درآمدی بیشتری از مثلاً معلمی یا کارمندی دارد. بعضی از آنها هزینهی سفر را بهخصوص در ترافیک و روزهای برفی و بارانی و ساعتهای شلوغ گران میدانند.
تجربهی شما بهعنوان مسافر یا راننده از قیمتهای تاکسیهای اینترنتی چگونه است؟ باتوجهبه هزینههای دیگر قیمت آنها را بهصرفه میدانید یا نه؟
واگذری نرخگذرای به مدیریت شهری
میثم مظفر عضو شورای شهر تهران هم در این باره گفت: در زمینه قیمتگذاری بر نرخ تاکسیهای اینترنتی کسر و خلاء قانونی داریم.
او در ادامه با اشاره به اینکه تعرفه تاکسیهای اینترنتی هم باید مثل تاکسیرانی باید در شورای اسلامی شهر تهران بررسی و تصویب شود، اظهار کرد: متولی حمل ونقل در شهر تهران شهرداری و سیاستگذار آن شورای شهر به عنوان نماینده مردم است و انتظار داریم که وزارت کشور استانداری و فرمانداری نسبت به تعریف گذاری از طریق شورای شهر توجه جدی داشته باشند و حتما لازم است که کار به مدیریت شهری واگذار شود.
وزارت صمت یا مدیریت شهری؛ کدام مسئولند؟
مهدی جمالینژاد معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور درباره افزایش غیرمنطقی نرخ کرایه تاکسیهای اینترنتی و امکان نظارت شهرداریها در این مورد گفت: موضوع نرخ گذاری تاکسیهای اینترنتی از وظایف وزارت صمت است.
در عین حال اما مجتبی شفیعی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران دو ماه پیش با اشاره به اینکه در قالب تفاهمنامه با وزارت صمت و کشور درصدد هستند تا سازوکارهایی برای تاکسیهای اینترنتی جهت بهتر شدن چارچوبهای فعالیت آنها درنظر گیرند، گفت: این مسئله سبب بهبود شرایط در زمینه نرخگذاری کرایه تاکسیهای اینترنتی و بهبود کیفیت خدمات آنها خواهد شد.
افزایش کرایه اسنپ در روز بارانی
در ساعاتی از شبانهروز قیمتها از حالت عادی پایینتر میآید و ارزانتر از همیشه میشود و در ساعاتی گرانتر. این موضوع یکی از تفاوتهای اصلی تاکسیهای اینترنتی با آژانسها و تاکسیهای تلفنی است.
وی با اشاره به عوامل تعیینکننده قیمت پایه در اسنپ، گفت: مسافت، مدت زمان سفر، نسبت عرضه و تقاضا قیمتها را تغییر میدهند. شرایط جوی، ترافیک، مناسبتها و اتفاقات خاص نیز از عوامل تاثیرگذار بر کاهش یا افزایش میزان عرضه و تقاضا هستند. به طور مثال، در مناسبتی مانند شب یلدا، از یک طرف ترافیک افزایش پیدا میکند، از طرف دیگه تعداد کاربران مسافری که ترجیح میدهند از تاکسیهای اینترنتی استفاده کنند بیشتر میشود. در این شرایط مدت زمان سفرها هم به دلیل ترافیک ایجاد شده افزایش پیدا میکند و در نتیجه، تعداد سفرهایی که هر کاربر راننده نسبت به شرایط عادی میتواند انجام دهد کمتر میشود. از سوی دیگر تعداد کاربران راننده آماده انجام سفر هم کاهش مییابد. در چنین شرایطی اسنپ تلاش میکند با در نظر گرفتن طرحهای تشویقی برای کاربران راننده، میزان عرضه و تقاضا را به تعادل برساند.