معیار خرید پردازنده کامپیوتر چیست ؟ قبل خرید CPU به چه نکاتی توجه کنیم ؟ برای راهنما خرید CPU کامپیوتر با سید علی ابراهیمی همراه باشید !
۵ نشانه خرابی کارت گرافیک ! نشانه خرابی Graphic card کامپیوتر چیست ؟
اگر مترصد خرید یک پیسی جدید برای برطرف کردن نیازهای خود باشید، حتما پردازنده هم یکی از اولویتهای شما در انتخاب قطعات خواهد بود. اما اینکه خرید پردازندهی مرکزی (CPU) چه درجهای از اهمیت را دارا باشد، به انتظار شما از سیستمِ جدید برمیگردد. فرضا اگر یک گیمر باشید، انتخاب پردازنده را پس از کارت گرافیک بررسی خواهید کرد و اگر یک ایستگاه کاری (Workstation) را آماده میکنید، نوع و ظرفیت ذخیرهسازهایش هم برایتان اولویت دارد. البته همیشه قیمت و بودجهی کلی بیشترین تاثیر را در انتخاب پردازنده دارند، حتی اگر به یک سازندهی خاص علاقه داشته باشید، یا اگر راندمانها آنقدر نزدیک باشند که بخواهید یک مدل ارزانتر را انتخاب کنید و بودجهی صرفهجویی شده را روی قطعهی مهمتر هزینه کنید. بهعلاوه، انتخاب پردازنده در بین قطعات مختلف نقشی تعیین کننده هم دارد، چرا که باعث میشود پلتفرم مورد نیاز (سوکتLGA-1151، سوکت LGA-1200، سوکت LGA-1700، سوکت AM4 و غیره)، میزان حافظه و نوع مناسبِ آن و همچنین تعداد سوکتهای اضافی را هم برآورد کنید و براساس آن قطعاتِ اصلی دیگر مثل مادربرد و رم را خریداری کنید.
پردازنده ( CPU ) چیست ؟
واحد پردازش مرکزی (به انگلیسی: Central processing unit) یا همان پردازنده مرکزی، پردازنده اصلی، پردازنده به اختصار سیپییو (به انگلیسی:CPU)، یک مدار الکترونیکی است که دستورالعملهایی را اجرا میکند که یک برنامه کامپیوتری را تشکیل میدهند.
راهنما خرید CPU | معیار خرید CPU چیست ؟
اینتل در برابر ایامدی | راهنما خرید CPU
قاعدتا اولین موضوع قابل توجه در خرید یک پردازنده، برند یا به شکل صحیحتر پلتفرم است. امروزه بازار پردازندههای کامپیوترهای دسکتاپ به وسیله دو تولید کنندهی بزرگ اینتل (Intel) و ایامدی (AMD) به طور کامل قبضه شده است.
برای یک دهه گذشته اینتل با پردازندههای گران قیمت و باکیفیت خود، کمابیش بازار پردازندههای بالارده و میان رده را از آن خود کرده بود. این در حالی که ایامدی در تمام این سالها به عنوان انتخاب باجت فرندلی شهرت یافته بود. اما ظهور پردازندههای سری رایزن (Ryzen) این معادله را برهم زد.
پردازندههای جدید رایزن میتوانستند در برابر قیمت کمتر، خروجی بهتری در میان پردازندههای پایین رده و میان رده ارائه دهند. در نتیجه در چند سال بعدی ایامدی با سرمایه گذاری برروی لاین رایزن خود نه تنها توانست در فروش پردازندههای پایین رده نیز از اینتل پیشی گیرد، بلکه پس از سالها توانست وارد رقابت پردازندههای بالارده شود. تا در نهایت شاهد بازار رقابتی دوش تا دوش بین این دو برند باشیم.
نام گذاری پردازندههای ایامدی (AMD) | راهنما خرید CPU
برای مثال در نام گذاری پردازندهی مدل AMD Ryzen 5 3600X، عدد 3 بیانگر نسل پردازنده است. به طبع این عدد هرچه بالاتر باشد، پردازنده امکانات و عملکرد بالاتر و مصرف انرژی کمتری خواهد داشت.
و در ادامه عدد 600 معرف سطح عملکرد پردازنده یا CPU Performance Level خواهد بود. این المان بیانگر سطح کارایی و عملکرد پردازندههای ایامدی است. ذکر نشدن این عدد، بیانگر یک پردازنده مین استریم خواهد بود. در این سیستم، عدد ۷ و ۸ معرفی کننده کاربرد حرفهای و اعداد ۴ و ۵ و ۶ عملگرد بالا است.
پس از این المان، ما یک جفت عددی با پیش فرض 00 مشاهده میکنیم که بیانگر شماره مدل و SKU محصول است. و در انتها پسوند X که در پردازندههای ایامدی به پردازندههای مجهز به قابلیت Extended Frequency Range (XFR) یا محدوده فرکانس افزایش یافته اشاره میکنند.
پسوند الفبایی در پردازندههای ایامدی (AMD) | توضیحات |
پسوند الفبایی G | بیانگر وجود پردازنده گرافیکی AMD Radeon RX Vega است. این موضوع دقیقا همانند پسوند الفبایی i در سری Core اینتل عمل میکند. |
پسوند الفبایی X | در سیستم نامگذاری ایامدی، حرف X به معنی کارایی و تونایی بالای پردازنده است. این تراشههای رایزن مجهز به قابلیت Extended Frequency Range (XFR) یا محدوده فرکانس افزایش یافته هستند. |
پسوند الفبایی U | پسوند الفبایی U در پردازندههای ایامدی، بیانگر مصرف پایین پردازنده است. سرعت کلاک پایین، مصرف برق کمتر و تولید گرمای کمتر از ویژگی پردازندهها با این پسوند الفبایی است. در نتیجه ممعمولا در نوت بوکها و لپ تاپها مورد استفاده قرار میگیرند. |
پسوند الفبایی H | پسوند الفبایی H فرم کوتاه عبارت high performance است. پردازنده های Ryzen با پسوند H سرعت کلاک بالایی دارند و به دلیل گرمای تولیدی پایین در لپتاپها مورد استفاده قرار میگیرند. |
پسوند الفبایی T | T بیانگر عبارت توربو (Turbo) و سرعت کلاک بالا است. برای کار سریعتر و بهتر پردازنده است. عبارات HT یا XT نیز معرف این پردازندهها هستند. |
نام گذاری پردازندههای اینتل (Intel) | راهنما خرید CPU
در ادامه به مثال نام گذاری پردازندههای کور اینتل میپردازیم. برای مثال در مدل Intel Core i5-9400F با یک پردازندهی i5 نسل نهمی روبهرو هستیم. سه رقم بعدی که شناسه عددی SKU نام دارند، رتبهبندی پردازنده را از لحاظ کارایی نسبت به مدلهای دیگر نشان میدهد. هرچه این اعداد بالاتر باشند، با پردازندهی قدرتمندتری تری روبهرو هستیم. برای مثال پردازنده مدل core i5-9600 قویتر از پردازنده core i5-9400 خواهد بود.
و در انتها نیز به پسوند الفبایی F میرسیم. پردازنده با پسوند الفبایی F که به معنای عبارت Requires discrete graphics است، معرف پردازندههایی فاقد پردازنده گرافیکی داخلی (IGPU) است. این پردازندهها که نیازمند یک کارت گرافیک مجزا هستند، گاهی قیمت پایینتری نسبت به مدلهای معمولی دارند.
پسوند الفبایی در پردازندههای اینتل (Intel) | توضیحات |
پسوندهای الفبایی H و HK و HQ | این پسوندهای الفبایی مختص به پردازندههای قابلحمل (موبایل و لپتاپهای پایین رده) هستند. پسوند H، که مخفف عبارت High است، بهمعنای مجهز بودن به قدرت پردازشی گرافیکی بالاست. پسوند HK همین برتری را با قابلیت اورکلاک بیانمیکند و HQ به معنی پردازندهای با قدرت گرافیکی بالا و چهار هسته (Quad Core) است. |
پسوند الفبایی K | پسوند k آنلاک بودن پردازنده را نشان میدهد. به بیان دیگر مصرفکننده میتواند پردازنده با پسوند K را اورکلاک کند. |
پسوند الفبایی F | پردازنده با پسوند الفبایی F که به معنای Requires discrete graphics است، معرف پردازندههایی فاقد پردازنده گرافیکی داخلی (IGPU) است. این پردازندهها که نیازمند یک کارت گرافیک مجزا هستند، معمولا قیمت پایینتری نسبت به مدلهای معمولی دارند. |
پسوند الفبایی S | این پردازندهها بیانگر عبارت Performance-optimized lifestyle یا بهینه شده برای عملکرد بالا هستند، که معرف پردازندههایی با نسخه خاص هستند. این پردازندهها که مشخصات فنی و عملکرد ویژهای دارد، معمولا گران قیمتتر خواهند بود. |
پسوند الفبایی X | پردازندههایی که با پسوند X مشخص شدهاند، بیانگر عبارت Extreme edition هستند. این پردازندهها که دارای سرعت کلاک بیشتری هستند، مانند پردازندهها با پسوند k از قابلیت اورکلاک نیز بهرهمنداند. |
پسوند الفبایی Y | پردازندههایی که مختوم به حرف Y هستند، نماینده پردازندههای کم مصرفند. |
پسوند الفبایی Q | حرف Q که در پردازندههای لپ تاپ مورد استفاده قرار میگیرد، ابتدای کلمه Quad به معنای چهار هستهای بودن پردازنده می باشد. |
پسوند الفبایی U | این پردازندهها بیانگر عبارت Ultra low voltage معرف نسخه لایت و یا ضعیفتر هر پردازنده هستند که مصرف برق کمتری نیز دارند. |
سوکت اتصال پردازنده و سازگاری | راهنما خرید CPU
پردازندهها از چیپستها و سوکتهای مختلفی پشتیبانی میکنند. از طرفی هر مادربردی نیز از چیپ و سوکت خاصی برخوردار است. از این رو نمیتوان هر پردازندهای را بروی هر مادربردی نصب کرد. این تفاوت هم در شرکتهای سازنده است و هم در بین محصولات هر شرکت. به گونهای که امکان نصب یک پردازنده ایامدی بر روی مادربردی که برای پردازنده اینتل ساخته شده است وجود ندارد.
یکی از موارد قابل توجه در خرید پردازنده سوکت اتصالات آن است. اتصالات پردازنده هیچ تاثیری بر عملکرد سیستم شما نخواهند داشت. با این حال سازگار بودن اینترفیس پردازنده با مادربرد را تعیین میکنند. اگر این اتصالات همگام نباشند، شما امکان استفاده از پردازنده مذکور را روی مادربرد خود نخواهید داشت.
امروزه پردازندههای مین استریم رایزن سری 3000 به طور معمول از سوکتهای AM4 استفاده میکنند، در نتیجه کمابیش با تمام مادربردهای نسل اول تا سوم این پلتفرم سازگاری دارند. این مادربردها شامل تمامی مدلهای نسل اول A320 ،B350 ،X370 و مدلهای نسل دوم B450 و X470 و همچنین مدلهای نسل سوم A520 ،B550 ،X570 میباشند.
در پردازندههای میان رده اینتل، سوکت رایج LGA 1151 است. هرچند سازگاری نسلهای مختلف پردازندههای بسان آنچه در ایامدی هست، در پردازندهها و مادربردهای اینتل وجود ندارد. از این رو لازم است هنگام خرید این پلتفرم به سازگاری سوکت پردازنده و مادربرد دقت کافی کنید.
چیپست پردازنده | راهنما خرید CPU
همان طور که پیشتر هم اشاره کردیم، مادربرد و پردازنده مرکزی از طریق سوکت با هم در ارتباط هستند. از این رو اتصالات هردو بایستی با هم سازگار باشند. با این حال سوکت پردازنده تنها چیزی نیست که باید در سازگاری مادربرد و پردازنده بدان توجه کرد و سازگاری چیپست مادربرد و پردازنده مرکزی نیز در خرید حائز اهمیت است.
چیپست مادربرد در واقع مجموعهای از مدارات است که اتصال تمامی کامپوننتهای سخت افزاری را به یکدیگر امکان پذیر مینماید. علاوه بر این، تعداد پورتهای USB، اسلات رم، اتصالات SATA و اسلات PCIe توسط چیپست تعیین میشود. همچنین چیپست است که تعیین میکند که آیا برخی از ویژگیها مانند اورکلاکینگ، قابلیتهای Crossfire و StoreMI ایامدی، SLI انویدیا و یا Optane اینتل قابل پشتیبانی باشند یا نه.
هستههای پردازنده | راهنما خرید CPU
به طور معمول در تبلیغات پردازندهها به صورت ویژه به تعداد هستهها (Core) پردازنده اشاره میشود. اما منظور از این هستهها چیست؟ به صورت کلی منظور از هر کور یا هسته، یک پردازنده مستقل کوچکتر است. هر یک از این پردازنده شامل اجزای مختلفی چون حافظه کش، واحد محاسبه و منطق (ALU)، ریجسترها و همینطور بخشهایی همچونترانزیستور و… هستند که در کنار هم به پروسه پردازش کمک میکنند.
در گذشته کامپیوترهای تک هسته تنها توانایی پردازش یک یا چند پردازش بسیار کوچک را داشتند. اما امروزه به واسطه پردازندههای ۲ تا ۱۸ هستهای رایج ما قادریم تا به صورت مولتی تسک پردازش تعداد زیادی داده را به صورت زمان انجام و رهگیری کنیم. پس هرچه تعداد پردازندهها یا همان هستهها بیشتر باشد، کارآیی و قدرت سیپییو نیز بالاتر خواهد بود. اما تا چه تعداد هسته پردازشی میتواند برای ما مناسب باشد؟
پاسخ این سوال تا حد زیادی وابسته به انتظارات و عملکرد شما از کامپیوتر دارد. به طور قطع شخصی که با پردازش و رندرهای سنگین گرافیکی سر و کار دارد، به تعداد هستههای بیشتری نسبت به یک کاربر خانگی یا حتی گیمر نیازمند است. اما به طور معمول برای غالب کامپیوترهای مین استریم مناسب بازی چیزی بین ۴ تا ۸ هسته کفایت میکند. و صرف هزینه بیش از این بابت هستهها بیشتر برای گیمرها توجیه اقتصادی ندارد.
رشتههای پردازنده | راهنما خرید CPU
قاعدتا نمیتوان از تعداد هستهها سخت گفت و به رشتهها (Threads) در پردازنده نپرداخت. منظور از رشته، دستورات یا تسکهایی است که یک هسته میتواند در زمان واحد انجام دهد. زمانی که یک پردازنده شش هستهای داریم و هر هسته تنها میتواند در یک زمان یک دستور را انجام دهد، آن را پردازنده شش هستهای و شش رشتهای مینامیم. حال اگر هر کدام از هستههای آن پردازنده بتوانند در یک زمان دو دستور را انجام دهند، آن پردازنده شش هسته و ۱۲ رشته دارد.
در بین عموم مردم چند رشته بودن هستههای پردازنده با نامهایپر تردینگ (Hyperthreading) شناخته میشود. اما به شکل صحیحتر این اصطلاح که به تکنولوژی اینتل اشاره دارد. معادل این تکنولوژی در ایامدی Simultaneous multithreading (اختصارا SMT) است. این که یک پردازنده از قابلیت چند تردی استفاده کند یا نه بستگی به هدف، نیاز پردازنده و کاربر دارد.
قاعدتا تعداد رشتهها بیشتر نیز به مثابه عملیاتهای چندگانه روانتر و قدرت بالاتر است. اما همان طور که گفتیم هزینه بابت هسته و رشتههای بالاتر در کامپیوترهای گیمینگ معمولا صرفه اقتصادی ندارند. چرا که خروجی بازی چندان تفاوتی نخواهد داشت.
برای مثال اگر با شرایط یکسان عملکرد گیمینگ پردازنده هشت هستهای و بدون هایپر تریدینگ i7 9700K در برابر Ryzen 9 3900X با ۲۴ رشته بررسی کنیم، خروجی مطابق تصویر کمابیش یکسان خواهد بود. و متاسفانه کارآیی هسته و رشتههای متعدد غالبا در پردازشهای سنگین نرم افزاری نظیر رندرینگ، کامپایل و… مشخص میشود.
سرعت کلاک و اورکلاکینگ | راهنما خرید CPU
سرعت کلاک یا فرکانس یک پردازنده با هرتز تعیین میشود (امروزه معمولا با گیگاهرتز) بیانگر تعداد دستورالعملهایی است که پردازنده قادر است در یک بازه زمانی ثابت یک ثانیهای انجام دهد. به صورت سادهتر، این المان در یک پردازنده برای بیان سرعت آن استفاده میشود. پس هر چقدر فرکانس بالاتر باشد آن پردازنده میتواند با سرعت بیشتری کار کند.
با این حال معادل دانستن فرکانس بالاتر با سرعت بالاتر همیشه هم درست نیست. چرا که فرکانس به سرعت خام پردازنده اشاره دارد. هرچند در نهایت این سرعت بالاتر منجر به بهبود عملکرد نرم افزارها خواهد شد. پس توجه به این المان در خرید پردازنده حائز اهمیت است.
شرکتهای سازنده معمولا سرعت کلاک پردازندهها را به دو صورت اعلام میکنند. یکی سرعت پایه و دیگری حداکثر سرعت که معمولا پردازندهها با توجه به شرایط کاری فرکانس را تنظیم میکنند. ذکر این نکته ضروری است که بعضا در پردازندهها سرعت کلاک اعلام شده برای تمامیهستهها نیست و ممکن است برخی هستهها سرعت کلاک پایینتری داشته باشند.
به صورت معمول برای رسیدن به حداکثر سرعت پردازندهها بایستی اقدام به اورکلاک آنها نمود. اورکلاک عملی است که در آن با تنظیمات دستی میتوانیم پردازنده را در فرکانس بالاتری به کار گیریم. در نتیجه با اورکلاک پردازنده با سرعت بالاتری فعالیت خواهد کرد. اما این سرعت بالاتر به معنای مصرف انرژی بیشتر و دمای بالاتر نیز است.
به صورت معمول در بسیاری از پردازندههای مین استریم امروزی قابلیت اورکلاک پیش بینی شده است. برای مثال تمامی پردازندههای رایزن قابلیت اورکلاک را دارا هستند. همچنین این پردازندهها از سیستم خنک کننده بهتری نیز بهره میبرند در نتیجه با اورکلاک دچار مشکلات احتمالی نخواهند شد.
در مقابل اینتل قرار دارد که تنها مدلهای مختوم به پسوند الفایی K آن قابلیت اورکلاک را دارا هستند. هرچند به صورت کلی سرعت کلاک پایهی پردازندههای اینتل به مراتب بالاتر از مدلهای ایامدی میباشد. لازم به ذکر است که در هنگام اورکلاک نیز بایستی به پشتیبانی چیپست مادربرد نیز توجه نمود.
کش پردازنده | راهنما خرید CPU
کش (Cache) نوعی ماژول پرسرعت حافظه است که دادههای در حال پردازش پردازندهها در آن اجرا میشوند. به زبانی سادهتر کاربرد کش برای سیپییو کمابیش معادل رم در کامپیوتر است و به طبع هرچه بالاتر باشد بهتر است. کش پردازندهها معمولا در سه سطح L1، L2 و L3 سنجیده میشوند. این سه سطح حافظه کش از نظر سرعت به این صورت هستند که L1 سریعترین، L2 سرعت متوسط و L3 کندترین است. اما از نظر حجم برعکس هستند.
اما مقدار این المان تا زمانی که سراغ مولتی تسکینگ و پردازشهای سنگین نظیر رندرینگ نروید، چندان اهمیتی ندارد. و در تهیه یک پردازنده گیمنیگ میتوانید آن را آخرین الویت خرید خود قرار دهید یا اصلا آن را در نظر نگیرید.
توان حرارتی و کولینگ | راهنما خرید CPU
TDP یا توان طراحی حرارتی، مقدار گرمایی است که باید از پردازنده خارج شود تا سرعت کلاک پایه ارائه شود. به بیانی سادهتر TDP حداقل ظرفیت کولر پردازنده است که برای بدست آوردن عملکرد پایه پردازنده باید از آن برخوردار باشد. پس وقتی این مقدار گرما از پردازنده خارج نشود پردازنده نمیتواند به فرکانس پایه خود برسد و اگر پردازنده بسیار زیاد داغ شود ممکن است موجب فرسودگی یا خرابی پردازنده شود.
به طور معمول توان حرارتی با مصرف انرژی پردازنده نیز رابطه مستقیمی دارد. و بالا بود توان حرارتی به معنای مصرف انرژی بالاتر است. هرچند توان حرارتی جزو کمترین المانهای حائز اهمیت در خرید پردازنده است. اما توجه داشته باشید که در صورت تهیه پردازنده با توان حرارتی بالا اقدام به تعبیه پاور و کولر مناسب آن نمایید.
اینکه چه کولری خریداری کنید به قدرت پردازنده شما بستگی دارد. اگر پردازندهای با تعداد هستههای کم و سرعت پایین دارید، کولری با یک فن و یک هیت سینک کوچک معمولی کفایت میکند. اما در صورتی که پردازنده قدرتمند اورکلاک شده دارید، بهتر است به فکر گزینههای کارآمدتر باشید.
چه پردازندهای مناسب گیمینگ است؟ | راهنما خرید CPU
به طور ویژه برای اسمبل کامپیوترهای گیمینگ لزومی به تهیه پردازندههای قدرتمند و گران قیمت نداریم. چرا که با وجود حیاتی بود سیپییو، این قطعه چندان تاثیری بر عملکرد گیمینگ نخواهد داشت. در نتیجه تهیه یک پردازنده نسل جدید مین استریم قادر است نیازهای گیمرهای حرفهای را نیز پاسخگو باشد.
در تهیه یک پردازنده مرکزی مناسب گیمینگ ابتدا بایست با توجه به توضیحات اعلام شده اقدام به انتخاب پلتفرم مناسب، نمود. سوکت، چیپست و تکنولوژیهای وابسته به آن از مهمترین المانهای خرید یک پردازنده هستند. در ادامه به هسته، رشتهها و سرعت کلاک میرسیم که عبارت «هرچه بیشتر، بهتر» در آنها صادق است.
اما لزومی به تهیه بالاترین مشخصات نیست. برای مثال پردازندهای با ۸ الی ۱۰ هستهای و ۱۶ تا ۲۰ رشتهکه فرکانس پایه آن در حدود ۴ گیگاهرتز است، میتواند گزینهای ایده آل برای ساپورت یک گیمر حرفهای تا انتهای نسل نهم باشد. در ادامه به کش، توان حرارتی و کولینگ هم پرداختیم که از جمله المانهای بااهمیت در خرید پردازنده گیمینگ محسوب نمیشوند.
بهترین CPU کامپیوتر
پردازنده با بودجهی بسیار محدود
کاربری
استفادههای عمومی محدود مانند ارسال و دریافت ایمیل، نوشتن و ویرایش مطالب و دادهها در ویراستارهای رایج مانند Word و Excel، استفاده از مرورگرهای اینترنتی و کارهایی که بسیاری از آنها را در گوشیهای هوشمند امروزی هم میتوان به خوبی انجام داد. این پردازنده برای حسابداری یا اجرای بازیهای روز مناسب نیست.
انتخاب اول: Intel Pentium Gold G6400
مدل | Intel Pentium Gold G6400 |
تعداد هستهها | 2 |
تعداد نخها | 4 |
فرکانس پایه (گیگاهرتز) | 4.0Ghz |
فرکانس توربو (گیگاهرتز) | – |
گرافیک مجتمع | Intel UHD Graphics 610 |
نوع حافظه | Dual Channel DDR4-2666 |
میزان کش سطح ۳ | 4MB |
سوکت | LGA-1200 |
توان حرارتی | 65W |
پردازندهای کممصرف و ارزان از نسل کامتلِیک که هنوز هم در بسیاری از کاربردها کارآمد است و با ۲ هستهی پردازشی و فرکانس کاری ۴.۰ گیگاهرتز که براساس فناوری ساخت ۱۴ نانومتری ساخته شده و از ۴ مگابایت حافظهی کش سطح سوم و گرافیک مجتمع Intel HD استفاده میکند. این پردازنده روی سوکت ۱۲۰۰ و مادربرد Z590/H510/B560 یا Z490 کار میکند و در مقایسه با Intel Celeron G6900 در نسل سیزدهم، در مجموع انتخاب بهتری به نظر میرسد.
این پردازنده با قابلیت اورکلاک معرفی شده که براحتی و به کمک یک خنککنندهی مناسب، تا میزان زیادی توانایی افزایش فرکانس دارد و باعث افزایش راندمان برنامههای کاربردی و پردازشیِ غیر پیچیده خواهد شد. به خاطر داشته باشید که این پردازنده برای بازیهای امروزی اصلا مناسب نیست و توانایی کافی را ندارد.
انتخاب جایگزین: Intel Core i3 10100 سوکت LGA-1200
بهترین پردازندههای گیمینگ ارزان
کاربری
این پردازنده مناسب برای کاربرانی است که تمایل دارند کارهای روزمرهی خود را با سرعت مناسبی انجام داده و دقایقی در زمان خود صرفهجویی کنند. کاربرانی که عادت به انتظار کشیدن ندارند و میخواهند به همان سرعتی که در انجام کارهای شخصی مهارت دارند، به همان نسبت هم سیستم پاسخگویی داشته باشند و رایانه شخصی از آنها عقبتر نباشد.همچنین اضافه کردن کارت گرافیک مخصوص بازی با بودجهی پایین یا متوسط نیز برای این رده پردازنده پیشبینی شده است.
انتخاب اول: Intel Core i3-12100
مدل | Intel Core i3-12100 |
تعداد هستهها | 4P |
تعداد نخها | 8 |
فرکانس پایه (گیگاهرتز) | 3.3Ghz |
فرکانس توربو (گیگاهرتز) | 4.3Ghz |
گرافیک مجتمع | Intel UHD Graphics 730 |
نوع حافظه | Dual Channel DDR4-3200 Dual Channel DDR5-4800 |
میزان کش سطح ۳ | 12MB |
سوکت | LGA-1200 |
توان حرارتی | 65W |
این پردازندهی ۴ هستهای از نسل دوازدهم پردازندههای اینتل با نام Alder Lake، شامل ۴ هستهی پردازشی قدرتمند با معماری Golden Cove و مجموع ۸ هسته‌ی منطقی است که با فرکانس ۴.٣ گیگاهرتز کار میکنند. هستههای گرافیکی یکپارچه با مدل UHD 730، پیشرفتی ۲۵ درصدی نسبت به نسل قبل داشته و در بسیاری موارد برای بازی با تنظیمات پایین یا متوسط و رزولوشن 720p/1080p مناسب هستند.
پردازندهی ۶۵ واتی Core i3-12100 از آخرین نسل معماری آلدرلِیک، با اینکه فقط ۴ هسته و برای هر هسته فقط ۳ مگابایت حافظهی کش دارد، اما از فناوری HT یا همان Hyper Threading برخوردار است و بنابراین در تمام برنامهها ۸ هستهی پردازشی را در اختیارِ شما قرار میدهد. این تراشه دارای کلاک ۴.۳ گیگاهرتزی است و بنابراین برای عملیات تک نخی (Single Thread) هم سرعت پردازش بالایی دارد. کسانی که سر و کاری با بازی یا برنامههای طراحی و گرافیک نداشته باشند هم در صورت نیاز میتوانند از تراشهی گرافیکی مجتمع در آن با نام HD Graphics 730 استفاده کنند که از دایرکت ایکس 12 هم پشتیبانی میکند. در صورت محدودیت بودجه میتوان با خریدِ Core i3-10100 مبلغ قابل توجهی در جمع فاکتور صرفهجویی کرد.
بزرگترین مزیت این پردازنده قیمت آن است. با خرید Core i3-12100 میتوانید سیستم رده پایین اما کاملا بروز خود را با کارتهای گرافیکی رده متوسط تا حداکثر مدلهایی مثل RTX 2060 یا RTX 3060 مجهز کرده و از داشتن بهترین راندمان ممکن در سیستم خود مطمئن باشید.
انتخاب جایگزین: AMD Ryzen 5 5600X سوکت AM4
پردازنده با بودجهی متوسط برای بازی و گرافیک مجتمع
کاربری
به جز استفادههای عمومی ذکر شده در گزینهی قبلی، این رده مناسب کاربرانی است که بازیهای سبک یا قدیمی را هم بهصورت متناوب و هر از گاهی انجام میدهند. استفاده از گرافیک مجتمع و نسبتا قوی در این ردهی بودجهای میتواند پاسخگوی نیاز این دسته از کاربران باشد و آنها را از خرید کارتهای گرافیکیِ گرانقیمت بینیاز سازد.
انتخاب اول: AMD Ryzen 5 5600G
مدل | AMD Ryzen 5 5600G |
تعداد هستهها | 6 |
تعداد نخها | 12 |
فرکانس پایه (گیگاهرتز) | 3.9Ghz |
فرکانس توربو (گیگاهرتز) | 4.4Ghz |
گرافیک مجتمع | Radeon Graphics |
نوع حافظه | Dual Channel DDR4-3200 |
میزان کش سطح ۳ | 16MB |
سوکت | AM4 |
توان حرارتی | 65W |
این پردازندهی ۶ هستهای از سری APU-های Cezanne با مجموع ۱۲ هستهی منطقی و فرکانس توربوی ۴.۴ گیگاهرتز است و بر پایهی پلتفرم AM4 کار میکند و بزرگترین و مهمترین مزیت آن نسبت به پردازندههای هم رده از اینتل، داشتن هستههای گرافیکی یکپارچه و قدرتمند در داخل پردازنده است که در سطحی بالاتر از گرافیک مجتمع Intel HD قرار دارند و در بسیاری از بازیها برای بازی با تنظیمات پایین یا متوسط مناسب هستند. از آنجایی که این هستههای گرافیکی بر پایهی همان معماری RX VEGA 7 در کارتهای گرافیکی مجزای AMD تعبیه شدهاند، پشتیبانی و سازگاری آنها با بازیها بسیار بهتر از هستهی گرافیکی اینتل است. اگر بخواهیم یک نقطه ضعف برای این پردازنده مطرح کنیم، قیمت نسبتا بالای آن است که برای انتخاب در چنین ردهی قیمتی کمی ایجاد تردید میکند.
این پردازنده با مادربردهای سوکت AM4 از سری تراشههای X570 و B550 که خروجی گرافیکی داشته باشند سازگار است و میتواند با کارکرد مستقل و بدون نیاز به کارت گرافیک مجزا از جنبهی قیمتی هم مقرون بهصرفه تمام شود.
انتخاب جایگزین: AMD Ryzen 3 PRO 4350G سوکت AM4
پردازنده با بودجهی متوسط برای بازی و گرافیک مجزا
کاربری
با داشتن این پردازنده و یک کارت گرافیکی مجزا و البته رده متوسط یا نسبتا قوی میتوان بازیهای روز را با تنظیمات متوسط یا بالا اجرا کرد و راندمان نسبتا قابل قبولی را هم در برنامههای ویرایش، طراحی و گرافیک داشت. معمولا سریعترین کارتهای گرافیک هم راندمان نسبتا خوبی با پردازنده در این سطح خواهند داشت.
انتخاب اول: Intel Core i5-12400
مدل | Intel Core i5-12400 |
تعداد هستهها | 6P |
تعداد نخها | 12 |
فرکانس پایه (گیگاهرتز) | 2.5Ghz |
فرکانس توربو (گیگاهرتز) | 4.4Ghz |
گرافیک مجتمع | Intel UHD Graphics 730 |
نوع حافظه | Dual Channel DDR4-3200 Dual Channel DDR5-4800 |
میزان کش سطح ۳ | 18MB |
سوکت | LGA-1700 |
توان حرارتی | 65W |
پردازندهی منتخب ما در این رده تنها ۶ هسته با معماری Golden Cove را در اختیار دارد و تمام هستههای کممصرف سری E در آن غیرفعال شدهاند. این برخلاف مدلِ سریعتر Core i5-12600 است که هنوز ۴ هستهی کممصرف و کوچکتر در آن عملیاتی هستند. فرکانس توربوی ۴.۴ گیگاهرتزی این پردازنده هنوز میتواند راندمان بالای تکهستهای و همینطور اجرای پردازشهای موازی سنگین را تضمین کند.
با وجود مصرف و حرارت پایین این پردازنده، میتوان انتظار بکارگیری آن در کیسهای فشرده و با ابعاد کوچک بدون نیاز به بهرهگیری از خنککنندهی گرانقیمت را هم داشت. راندمان این پردازنده قابل قیاس با مدلهای Ryzen 7 از نسل Ryzen 5000 AMD است که قیمت بالاتری هم دارند.
انتخاب جایگزین: Intel Core i5 10600KF سوکت LGA-1200
پردازنده با بودجهی مناسب برای بازیهای روز
کاربری
این CPU باید بتواند به بهترین نحو از پس اجرای تمام نرمافزارهای چند منظوره و کاربردی برآید و همزمان چندین برنامه را درکنار هم اجرا کرده و بدون تأخیر بین آنها جابهجا شود. این سیستم بهترین گزینه برای اجرای هر نوع برنامهی کاربردی یا بازی بوده و خصیصههایی از تمام ردههای بودجهای دیگر را در خود جای داده است و ضمن حفظ تمام قابلیتهای مهم یک سیستم قوی، بخشهای غیر ضروری یا فراتر از نیاز در سیستم را تعدیل میکند.
انتخاب اول: Intel Core i5-12600K
مدل | Intel Core i5-12600K |
تعداد هستهها | 6P+4E |
تعداد نخها | 16 |
فرکانس پایه (گیگاهرتز) | 3.7Ghz |
فرکانس توربو (گیگاهرتز) | 4.9Ghz |
گرافیک مجتمع | Intel UHD Graphics 770 |
نوع حافظه | Dual Channel DDR4-3200 Dual Channel DDR5-4800 |
میزان کش سطح ۳ | 20MB |
سوکت | LGA-1700 |
توان حرارتی | 125W |
توان حرارتی توربو | 150W |
پردازندههای ۱۰ هستهای Core i5 میتوانند در اغلب بازیها شانه به شانهی همتای Core i7 خود در همین نسل حرکت کنند و تفاوت راندمان بسیار ناچیز است. پردازندهی Core i5-12600K با دارا بودن قابلیت HT در هستههای سری P، در کل قادر است ۱۶ رشتهی پردازشی را بهصورت موازی اجرا کند که برای پردازندهای در کلاس Core i5 بیسابقه است. اما فرکانس کاری این پردازندهی قابل اورکلاک هم ۳.۷ تا ۴.۹ گیگاهرتز در حالت پایه و توربو است و از ۲۰ مگابایت حافظهی کش سطح سوم نیز بهرهمند است. پردازندههای این نسل از DDR4 و هم برای اولینبار از DDR5 برای ماجولهای رم پشتیبانی میکنند. در مجموع پردازندههای Core i5 هماکنون میتوانند با آخرین میزان از سقف فریم تولیدی توسط کارتهای گرافیکی رده بالا همراهی کنند یا دست کم تا ۹۰ درصد آن را استخراج کنند.
از آنجایی که تفاوت قیمتی 12600K با مدل معمولیِ بدون پسوند K بسیار ناچیز است، ترجیح دادیم مدل 12600K را گزینش کنیم تا درکنار مادربردهای Z690، قابلیت اورکلاک و افزایش کارایی رایگان را هم بهعنوان ارزش افزوده در فهرست مزیتهای این پردازنده داشته باشیم.
انتخاب جایگزین: Intel Core i7 11700K سوکت LGA-1200
پردازنده با بودجهی بالا برای بازیهای سنگین و ارائه بهترین راندمان
کاربری
در اینجا بودجهی بالا نیاز به صرفهجویی در خرید برخی قطعات را ناموجه میکند و بالاترین کارایی با استفاده از سریعترین پردازندهی موجود ، اولویتِ اول انتخاب ما است. این پردازنده بیش از نیاز امور عادی و روزمره و حتی اجرای معمولی بازیها عمل میکند، قابلیتِ اورکلاک و Tuning زیادی دارد و درکنار یک کارت گرافیک رده بالا یا حرفهای، بهراحتی میتواند آخرین تنظیمات ممکن در بازیها را در فریمهای بالاتر از حدِ معمول و در رزولوشنهای بالا مثل 2560*1440 و 4K و حتی هدستهای واقعیت مجازی یا VR نیز اجرا کند.
انتخاب اول: Intel Core i7-12700K
مدل | Intel Core i7-12700K |
تعداد هستهها | 8P+4E |
تعداد نخها | 20 |
فرکانس پایه | 3.6Ghz |
فرکانس توربو | 5.0Ghz |
گرافیک مجتمع | Intel UHD Graphics 770 |
نوع حافظه | Dual Channel DDR4-3200 Dual Channel DDR5-4800 |
میزان کش سطح ۳ | 25MB |
سوکت | LGA-1700 |
توان حرارتی | 125W |
توان حرارتی توربو | 190W |
اما در مورد بازیها برخی ملاحظات جدید را باید در نظر گرفت. با پشتیبانی بیشتر بازیهای جدید از دایرکت ایکس 12، بار پردازشی CPU از نظارت و اجرای درخواستهای گرافیکی کمتر میشود و به سوی عملیات دیگر مانند پردازش فیزیکِ نامتقارن یا ارسال سریعتر درخواستهای اجرای گرافیکی (Kernel Calls) بدون محدودیتی که در دایرکت ایکس 11 وجود داشت سوق پیدا میکند. بنابراین هستههای بیشتر پردازنده در این پروسهها مفید خواهند بود و باعث تسریع عملیات خواهند شد.
دومین مدل قدرتمندِ پردازندههای دسکتاپی از نسل Alder Lake، با طراحی ترکیبی میتواند تمام آن چه را که برای استخراج بالاترین راندمان ممکن در بازیها و نرم افزارهای تخصصی نیاز داریم در اختیارمان بگذارد. برنامهها و ابزارهای کاربردی که برای پردازشهای چند نخی بهینه شده باشند از افزایش راندمان قابل توجهی نسبت به همردههای Core i5 برخوردار خواهند شد، برنامههایی که شامل گروهای طراحی و پردازش تصویر و نقشهها، طراحی و رندر سهبعدی و ابزارهای فشردهسازی مانند WinRAR میشوند و از مزیت هستههای مجازی این پردازنده و حافظهی کش بیشتر برخوردار میشوند. این تفاوت راندمان در بازیها کمتر میشود، مخصوصا بازیهای امروزی که بیشتر روی GPU یا تراشهی گرافیکی فشار وارد میکنند و GPU-Bound هستند تا اینکه بخواهند روی پردازنده گلوگاه باشند.
از سوی دیگر در محصولات واقعیت مجازی نیاز به تولید ۹۰ یا ۱۲۰ فریم بر ثانیه ضرورت دارد و این پردازندهها میتوانند این نرخ فریمها را فراهم کنند، مخصوصا اینکه داشتن تأخیر بسیار پایین در تولید خروجی برای VR در طبیعی نگهداشتنِ تجربهی کاربر بسیار اهمیت دارد.
انتخاب جایگزین: Intel Core i7 13700K سوکت LGA-1700
پردازنده با بودجهی بالا برای تولید محتوا با پردازشهای سنگین و بازیها
کاربری
صراحتا بگوییم که هدفِ اصلی انتخاب چنین پردازندهای نه فقط برای گیمینگ و بهرهمندی گیمرها، بلکه برای کاربران حرفهای با ضرورت دسترسی به سیستمهای قدرتمند برای پردازش و تولید محتوا است که شامل برنامههای مهندسی، محاسباتی، طراحی و رندر انیمیشن و گرافیک سهبعدی، عکاسی حرفهای و پردازش عکسها و افکتها، پردازش و تولید افکتهای ویدیویی و تدوین، طراحی سازهها و همین طور محاسبات تخمینی و پیشبینی (هواشناسی، محيط زيست، دانش هستهای…)، مدل سازی و شبیهسازیهای کامپیوتری، واقعیت مجازی و بسیاری از پردازشهای با ماهیت موازی سنگین میشود. بازیهای کامپیوتری لزوما با اجرا روی چنین پردازندهای راندمانی بالاتر از منتخبِ ردهی قبلی نخواهند داشت.
انتخاب اول: Intel Core i9-13900K /AMD Ryzen 9 7950X
مدل | AMD Ryzen 9 7950X | Intel Core i9-13900K |
تعداد هستهها | 16 | 8P+16E |
تعداد نخها | 32 | 24 |
فرکانس پایه (گیگاهرتز) | 4.5Ghz | 3.0Ghz |
فرکانس توربو (گیگاهرتز) | 5.7Ghz | 5.8Ghz |
گرافیک مجتمع | AMD Radeon | Intel UHD Graphics 770 |
نوع حافظه | Dual Channel DDR5-5200 | Dual Channel DDR4-3200 Dual Channel DDR5-5600 |
میزان کش سطح ۳ | 64MB | 36MB |
سوکت | AM5 | LGA-1700 |
توان حرارتی | 170W | 125W |
توان حرارتی توربو | – | 253W |
اینتل تا مدتی پیش هیچ پردازندهای که بیشتر از ۱۰ هستهی فیزیکی داشته باشد را در بخش دسکتاپی Mainstream و برای سوکتهای قبلی معرفی نکرده بود و پردازندههای ۱۲ و ۱۶ هستهای همگی در دستهبندی Premium/Extreme اینتل و پلتفرمی مجزا برای کارهای حرفهای (مثل سوکت ۲۰۱۱) قرار داشتهاند. اما حالا ۲۴ هستهی فیزیکی مشتمل بر ۸ هستهی بزرگ و پربازده درکنارِ ۱۶ هستهی کوچک و کممصرف در بستر قویترین پردازندهی رومیزی اینتل تعبیه شده است که با لحاظ کردن HT، در مجموع ۳۲ رشتهی پردازشی را بهصورت موازی اجرا خواهد کرد.
از سوی دیگر پرچمدارنِ قدرتمند رایزن از نسل ۷۰۰۰ نیز در بسیار از پردازشهای سنگین در بالای نمودار و رتبههای نخست قرار میگیرند و علاوهبر شکست دادنِ پردازندههای نسل دهم و یازدهم اینتل، هنوز هم حریف قدرتمندی برای نسل دوازدهم هستند. پردازندههای سری ۷۰۰۰ رایزن با معماری Zen ۴ هم تا ۱۳ درصد IPC بهتری نسبت به همتایان نسل قبلی خود با معماری Zen ۳ ارائه میکنند. معماری Zen 4 از بسیاری جهات نسبت به نسل قبلی بهبود داشته است. همچنین بسیاری از بازیها نسبت به میزان Cache در پردازنده حساس هستند و با در دسترس بودنِ ظرفیتِ بیشتری از این حافظه، راندمان بالاتری هم نشان میدهند. در پردازندهی ۱۶ هستهای و ۳۲ رشتهای Ryzen 9 7950X شاهد استفاده از دو Chiplet هستیم که هر یک شامل ۸ هسته است و هر CCD هم به ۳۲ مگابایت حافظه کش سطح سوم دسترسی دارد.
با این توضیح، تقریبا تمام برنامههای متکی بر پردازشهای چند نخیِ سنگین و غیر شرطی از مزیت هستههای بیشترِ این پردازندهها منتفع خواهند شد. اما در مقابل، بیشتر بازیها با هستههای فیزیکی بیشتر افزایش راندمانی ندارند و فقط برخی که با موتور پیشرفته برای پردازشهای مجزا و موازی بهینه شده باشند، نرخ فریم بالاتری را ارائه خواهند کرد که فعلا تعدادشان انگشت شمار است و مشکل بتوان بازیهایی را مثال زد که بیشتر از ۶ یا ۸ هستهی پردازنده را همزمان درگیر و استفاده کنند و مثلا ۱۲ رشتهی پردازشی را حین بازی ایجاد کرده باشند. برای بازیها عموما فرکانس کاری بیشتر، تاثیرگذارتر از تعداد هستههای بیشتر عمل میکند.