با گذشت زمان نیاز به انواع باتریها روزبهروز زیاد میشود و در این بین، هواداران باتریهای بر پایهی لیتیوم، افزایش مییابد. باتریهای لیتیوم پلیمر و باتریهای لیتیوم یون دو نوع عمده و پرطرفدار اینگونه از باتریهاست که بسیار مورد توجه بسیاری از مردم قرار گرفته است. در این مطلب تلاش بر این است تا ماهیتهای باتریهای لیتیوم پلیمر و لیتیوم یون را بررسی کرده و با مقایسهی این دو نوع از باتریها، کاربردهای هر کدام مشخص شود تا در انتخاب نوع باتری، مشکلی پیش نیامده و هزینهی اضافی متحمل نشویم. با سید علی ابراهیمی برای مقایسه باتری لیتیوم یون و لیتیوم پلیمر همراه باشید .
باتری لیتیوم یون چیست ؟
باتری لیتیوم یون نوعی باتری قابل شارژ است که از یونهای لیتیوم برای تولید برق استفاده میکند. این باتریها به دلیل چگالی انرژی بالا، عمر طولانی و راندمان بالا، در طیف وسیعی از دستگاهها از جمله تلفنهای همراه، لپتاپها، تبلتها، خودروهای الکتریکی و حتی ذخیرهسازی انرژی در شبکههای برق استفاده میشوند.
اجزای اصلی باتری لیتیوم یون:
- آند: الکترود منفی باتری که یونهای لیتیوم را در طول تخلیه آزاد میکند.
- کاتد: الکترود مثبت باتری که یونهای لیتیوم را در طول تخلیه جذب میکند.
- الکترولیت: محلولی که یونهای لیتیوم را بین آند و کاتد هدایت میکند.
- جداکننده: غشایی که از تماس مستقیم آند و کاتد جلوگیری میکند.
عملکرد باتری لیتیوم یون:
- در طول تخلیه: یونهای لیتیوم از آند جدا شده و از طریق الکترولیت به کاتد مهاجرت میکنند. این حرکت یونها جریان الکتریکی را در مدار خارجی ایجاد میکند.
- در طول شارژ: یونهای لیتیوم از کاتد جدا شده و از طریق الکترولیت به آند باز میگردند. این فرآیند با استفاده از یک منبع خارجی مانند شارژر انجام میشود.
مزایای باتری لیتیوم یون:
- چگالی انرژی بالا: این باتریها در مقایسه با سایر انواع باتریها، مانند باتریهای نیکل-کادمیم، انرژی بیشتری را در حجم و وزن مشخص ذخیره میکنند.
- عمر طولانی: این باتریها میتوانند hundreds of times شارژ و دشارژ شوند قبل از اینکه نیاز به تعویض داشته باشند.
- راندمان بالا: این باتریها در طول شارژ و دشارژ، انرژی کمی را به عنوان گرما از دست میدهند.
- قابلیت شارژ سریع: این باتریها میتوانند به سرعت شارژ شوند.
معایب باتری لیتیوم یون:
- هزینه بالا: این باتریها در مقایسه با سایر انواع باتریها، مانند باتریهای نیکل-کادمیم، گرانتر هستند.
- خطرات ایمنی: این باتریها در صورت آسیب دیدن یا گرم شدن بیش از حد، میتوانند آتش بگیرند یا منفجر شوند.
کاربردهای باتری لیتیوم یون:
- دستگاههای الکترونیکی قابل حمل: تلفنهای همراه، لپتاپها، تبلتها، دوربینها، و غیره.
- وسایل نقلیه الکتریکی: خودروهای الکتریکی، اتوبوسهای برقی، و غیره.
- ذخیرهسازی انرژی: ذخیرهسازی انرژی خورشیدی، ذخیرهسازی انرژی باد، و غیره.
- ابزارهای برقی: دریلها، ارهها، چکشها، و غیره.
- پزشکی: دستگاههای ضربانساز قلب، سمعکها، و غیره.
نکاتی برای نگهداری از باتری لیتیوم یون:
- از شارژ بیش از حد یا تخلیه بیش از حد باتری خودداری کنید.
- باتری خود را در دمای خنک و خشک نگهداری کنید.
- از ضربه خوردن یا سوراخ شدن باتری خودداری کنید.
- از شارژرهای اصلی و باکیفیت استفاده کنید.
باتری لیتیوم پلیمر چیست ؟
باتری لیتیوم پلیمر نوعی باتری قابل شارژ است که از الکترولیت پلیمری به جای الکترولیت مایع استفاده میکند. این نوع باتریها به دلیل مزایایی مانند انعطافپذیری، وزن سبک و ضخامت کم، در طیف وسیعی از دستگاهها از جمله تلفنهای همراه، لپتاپها، تبلتها، پهپادها و خودروهای الکتریکی استفاده میشوند.
اجزای اصلی باتری لیتیوم پلیمر:
- آند: الکترود منفی باتری که یونهای لیتیوم را در طول تخلیه آزاد میکند.
- کاتد: الکترود مثبت باتری که یونهای لیتیوم را در طول تخلیه جذب میکند.
- الکترولیت پلیمری: مادهای جامد یا ژل مانند که یونهای لیتیوم را بین آند و کاتد هدایت میکند.
- جداکننده: غشایی که از تماس مستقیم آند و کاتد جلوگیری میکند.
عملکرد باتری لیتیوم پلیمر:
- در طول تخلیه: یونهای لیتیوم از آند جدا شده و از طریق الکترولیت پلیمری به کاتد مهاجرت میکنند. این حرکت یونها جریان الکتریکی را در مدار خارجی ایجاد میکند.
- در طول شارژ: یونهای لیتیوم از کاتد جدا شده و از طریق الکترولیت پلیمری به آند باز میگردند. این فرآیند با استفاده از یک منبع خارجی مانند شارژر انجام میشود.
مزایای باتری لیتیوم پلیمر:
- انعطافپذیری: این باتریها به دلیل استفاده از الکترولیت پلیمری، انعطافپذیر هستند و میتوانند در اشکال مختلف تولید شوند.
- وزن سبک: این باتریها به دلیل استفاده از الکترولیت پلیمری، وزن سبکی دارند.
- ضخامت کم: این باتریها به دلیل استفاده از الکترولیت پلیمری، ضخامت کمی دارند.
- چگالی انرژی بالا: این باتریها در مقایسه با سایر انواع باتریها، مانند باتریهای نیکل-کادمیم، انرژی بیشتری را در حجم و وزن مشخص ذخیره میکنند.
- عمر طولانی: این باتریها میتوانند hundreds of times شارژ و دشارژ شوند قبل از اینکه نیاز به تعویض داشته باشند.
- راندمان بالا: این باتریها در طول شارژ و دشارژ، انرژی کمی را به عنوان گرما از دست میدهند.
- قابلیت شارژ سریع: این باتریها میتوانند به سرعت شارژ شوند.
معایب باتری لیتیوم پلیمر:
- هزینه بالا: این باتریها در مقایسه با سایر انواع باتریها، مانند باتریهای نیکل-کادمیم، گرانتر هستند.
- خطرات ایمنی: این باتریها در صورت آسیب دیدن یا گرم شدن بیش از حد، میتوانند آتش بگیرند یا منفجر شوند.
کاربردهای باتری لیتیوم پلیمر:
- دستگاههای الکترونیکی قابل حمل: تلفنهای همراه، لپتاپها، تبلتها، دوربینها، و غیره.
- وسایل نقلیه الکتریکی: خودروهای الکتریکی، اتوبوسهای برقی، و غیره.
- ذخیرهسازی انرژی: ذخیرهسازی انرژی خورشیدی، ذخیرهسازی انرژی باد، و غیره.
- ابزارهای برقی: دریلها، ارهها، چکشها، و غیره.
- پزشکی: دستگاههای ضربانساز قلب، سمعکها، و غیره.
نکاتی برای نگهداری از باتری لیتیوم پلیمر:
- از شارژ بیش از حد یا تخلیه بیش از حد باتری خودداری کنید.
- باتری خود را در دمای خنک و خشک نگهداری کنید.
- از ضربه خوردن یا سوراخ شدن باتری خودداری کنید.
- از شارژرهای اصلی و باکیفیت استفاده کنید.
تفاوت لیتیوم یون و لیتیوم پلیمر چیست ؟
لیتیوم یون (Li-ion) و لیتیوم پلیمر (Li-polymer) هر دو انواعی از باتریها هستند که برای ذخیره و انتقال انرژی الکتریکی استفاده میشوند، اما تفاوتهای مهمی در ساختار و عملکرد آنها وجود دارد.
1. ساختار:
- لیتیوم یون: در باتریهای لیتیوم یون، الکترولیت مایع به صورت محلولی از نمک لیتیوم استفاده میشود. این نوع باتری به طور معمول دارای سلولهای جداگانه است که هرکدام شامل الکترودهای مثبت (آند) و منفی (کاتد) میشوند.
- لیتیوم پلیمر: باتریهای لیتیوم پلیمر از الکترولیت جامد (پلیمر لیتیومی) به جای الکترولیت مایع استفاده میکنند. این الکترولیت جامد در قالب یک لایه نازک قرار دارد و بهطور معمول بین دو لایه الکترود قرار میگیرد. این نوع باتری به شکلپذیری بیشتر در طراحی محصولات انعطافپذیر و سبکتر شدن مورد توجه است.
2. حجم و وزن:
- لیتیوم یون: باتریهای لیتیوم یون اغلب سنتیتر و سنگینتر هستند و اغلب به صورت استاندارد در اکثر دستگاههای قابل حمل استفاده میشوند.
- لیتیوم پلیمر: باتریهای لیتیوم پلیمر به دلیل ساختار سبکتر و شکلپذیرتر، معمولاً مناسبتر برای اپلیکیشنهای نوظهور مانند دستگاههای انعطافپذیر و نوآورانه هستند.
3. کارایی:
- لیتیوم یون: این نوع باتری معمولاً دارای کارایی بالا و چرخه حیات طولانی است. این باتریها برای بسیاری از دستگاههای مختلف از جمله تلفنهای همراه، لپتاپها، دوربینها و دستگاههای الکترونیکی استفاده میشوند.
- لیتیوم پلیمر: در برخی موارد، باتریهای لیتیوم پلیمر ممکن است کمی کمتر از لیتیوم یون در کارایی باشند. اما به دلیل انعطافپذیری بیشتر در طراحی محصولات، در برخی از کاربردها مزیت دارند.
4. قابلیت انعطاف:
- لیتیوم یون: این نوع باتری به طور عمومی در طراحیهای استاندارد و سختافزارهای متداول استفاده میشود و قابلیت انعطاف کمتری دارد.
- لیتیوم پلیمر: باتریهای لیتیوم پلیمر به دلیل ساختار انعطافپذیرتر، معمولاً برای دستگاههای انعطافپذیر و طراحیهای نوآورانه مناسبتر هستند.
در نهایت، انتخاب بین لیتیوم یون و لیتیوم پلیمر به ویژگیها و نیازهای خاص هر کاربر و هر کاربرد بستگی دارد.
باتریهای لیتیوم یون و لیتیوم پلیمر هر دو نوعی باتری قابل شارژ هستند که از یونهای لیتیوم برای تولید برق استفاده میکنند. با این حال، تفاوتهای کلیدی بین این دو نوع باتری وجود دارد:
الکترولیت:
- لیتیوم یون: از الکترولیت مایع استفاده میکند.
- لیتیوم پلیمر: از الکترولیت پلیمری (ژل یا جامد) استفاده میکند.
مزایا:
- لیتیوم یون:
- چگالی انرژی slightly higher
- عمر slightly longer
- هزینه slightly lower
- لیتیوم پلیمر:
- انعطافپذیری بالا
- وزن سبک
- ضخامت کم
معایب:
- لیتیوم یون:
- انعطافپذیری پایین
- وزن سنگین
- ضخامت زیاد
- لیتیوم پلیمر:
- عمر slightly shorter
- چگالی انرژی slightly lower
- هزینه slightly higher
کاربردها:
- لیتیوم یون:
- طیف وسیعی از دستگاهها، از جمله تلفنهای همراه، لپتاپها، تبلتها، خودروهای الکتریکی و ذخیرهسازی انرژی
- لیتیوم پلیمر:
- دستگاههای قابل حمل مانند تلفنهای همراه، لپتاپها و تبلتها
- پهپادها
- خودروهای الکتریکی
نکات کلیدی:
- باتریهای لیتیوم یون چگالی انرژی slightly higher و عمر slightly longer دارند، اما انعطافپذیری and ضخامت پایینتر دارند.
- باتریهای لیتیوم پلیمر انعطافپذیری and ضخامت بالا و وزن سبک دارند، اما چگالی انرژی slightly lower و عمر slightly shorter دارند.
- انتخاب نوع باتری مناسب به نیازهای خاص شما بستگی دارد.
چرا نزاریم باطری گوشی 100 درصد بشه ؟ معایب پر کردن شارژ باتری موبایل چیست ؟
ویژگیهای باتری لیتیوم یون
باتریهای لیتیوم یونی مدت زمان حضور دراز داشته اند و جزو نخستین باتریهای مورد استفاده در تلفنهای هوشمند بودهاند. لیتیوم یونی از یک الکترود مثبت، الکترود منفی و یک الکترولیت استفاده میکنند. الکترولیت در یک حلال آلی بین الکترودها ذخیره میشود. کل باتری از طریق یک قاب فلزی به محکمی پیچیده میشوند. مدار محافظ نیز برای تنظیم ولتاژ و جریان باتری در محدوده امن تعبیه میگردد.
نقاط قوت:
- باتریهای لیتیوم یونی چگالی انرژی بالایی دارند
- لیتیوم یونی عمر طولانی دارند
- این نوع باتری معمولا قابل تعویض توسط کاربر هستند
نقاط ضعف:
- آنها معمولا وزن سنگینتری دارند
- اضافه کردن مدار محافظ به هزینه باتریهای لیتیوم یونی میافزاید
- باتریهای لیتیوم یونی سطح خود تخلیه شارژ نسبتا بالایی دارند
- باتریهای لیتیوم یونی اساسا به شکل مستطیلی در دسترس هستند
باتری لیتیوم پلیمری چیست ؟
ویژگی باتریهای لیتیوم پلیمری
باتریهای لیتیوم پلیمری اندکی بعد از همتایان لیتیوم یونی خود به عرصه آمدند. لیتیوم پلیمری عمدتا اجزای بسیار مشابهی با باتریهای لیتیوم یونی دارند. تفاوت عمده آنها در ماده جداساز آن است یعنی همان ماده ای که از داخل آن یونها بین دو الکترود حرکت میکنند. در باتریهای لیتیوم پلیمری یا li-po، ماده جداساز از پلیمر میکرو متخلخل ایجاد شده است که در یک ژل الکترولیتی پوشیده شده است.در این پیرامون، تفکیک کننده به عنوان یک کاتالیزور در کل روند شیمیایی اقدام میکند. مانند باتریهای لیتیوم یونی، اینها نیز نیاز به یک مدار محافظ برای یقین از این که ولتاژ و جریان در محدوده ایمن است دارند. ولی برخلاف همتای خود باتری لیتیوم پلیمری نیاز به محفظه یا قاب فلزی ندارد.
نقاط قوت:
- باتریهای لیتیوم پلیمری سطح خود دشارژی پایینی دارند
- باتریهای لیتیوم پلیمری بسیار سبک هستند
- آنها در شکل متعددی در دسترس هستند
نقاط ضعف:
- باتریهای لیتیوم پلیمری چگالی انرژی پایینی دارند
- باتریهای لیتیوم پلیمری گران قیمت هستند
- باتریهای لیتیوم پلیمری عمر کارامد کوتاهتری دارند
- باتریهای لیتیوم پلیمری از طریق کاربر قابل تعویض نیستند
رفع مشکل شارژ نشدن باتری لپتاپ | علت شارژ نشدن باطری لپتاپ چیست ؟
تفاوت باتری لیتیوم یون و لیتیوم پلیمر
باتریهای لیتیوم یونی معمولا برای تامین نیروی لازم در دستگاههای الکترونیکی قابل حمل مورد استفاده قرار میگیرند. در مقایسه به نسلهای قدیمیتر باتریها یعنی NiCd (نیکل – کادمیوم) و NiMH (نیکل – متال)، باتریهای Li-Ion وزن و حجم سبکتری حدود 3 تا 5 برابر دارند و علاوه بر این از دوره ماندگاری بیشتری در هر بار شارژ بهره میبرند.
مقایسه باتری لیتیم یون و لیتیوم پلیمر
اکنون که مزایا و معایب هر دو تکنولوژی باتری را میدانید، انتخاب یکی از آنها به استفاده شما بستگی خواهد داشت. بیشتر تلفنهای هوشمند جدید به باتریهای لیتیوم یون مجهز هستند، از این رو گزینههای بیشتری برای انتخاب باقی نمیماند. ولی در مورد پاور بانکها و لپتاپها همچنان گزینههای متعدی وجود دارد. اگر فردی هستید که بیشتر سفر میکنید یا در محیطهای سخت کار میکنید، پاور بانکها یا لپتاپهای دارای باتریهای لیتیوم پلیمر به دلیل ویژگی سبک و قوی، میتوانند گزینه قابل قبولی برای شما باشند.
لیتیوم یونی بهتر است یا لیتیوم پلیمری؟
پاسخ به این سوال به نیازها و اولویتهای شما بستگی دارد. هر دو نوع باتری لیتیوم یون و لیتیوم پلیمری مزایا و معایب خاص خود را دارند:
مزایای لیتیوم یون:
- چگالی انرژی slightly higher: به این معنی که میتوانند انرژی بیشتری را در حجم و وزن مشخص ذخیره کنند.
- عمر slightly longer: به این معنی که میتوانند قبل از نیاز به تعویض، بارها شارژ و دشارژ شوند.
- هزینه slightly lower: به این معنی که از نظر اقتصادی مقرون به صرفهتر هستند.
معایب لیتیوم یون:
- انعطافپذیری پایین: به این معنی که نمیتوان آنها را در اشکال مختلف تولید کرد.
- وزن سنگین: به این معنی که برای دستگاههای سبک مناسب نیستند.
- ضخامت زیاد: به این معنی که برای دستگاههای نازک مناسب نیستند.
مزایای لیتیوم پلیمری:
- انعطافپذیری بالا: به این معنی که میتوان آنها را در اشکال مختلف تولید کرد.
- وزن سبک: به این معنی که برای دستگاههای سبک مناسب هستند.
- ضخامت کم: به این معنی که برای دستگاههای نازک مناسب هستند.
معایب لیتیوم پلیمری:
- چگالی انرژی slightly lower: به این معنی که میتوانند انرژی slightly less را در حجم و وزن مشخص ذخیره کنند.
- عمر slightly shorter: به این معنی که میتوانند بارها slightly less شارژ و دشارژ شوند قبل از نیاز به تعویض.
- هزینه slightly higher: به این معنی که از نظر اقتصادی slightly less مقرون به صرفهتر هستند.
در اینجا چند نمونه از کاربردهای رایج هر دو نوع باتری آورده شده است:
- لیتیوم یون:
- تلفنهای همراه
- لپتاپها
- تبلتها
- خودروهای الکتریکی
- ذخیرهسازی انرژی
- لیتیوم پلیمری:
- پهپادها
- برخی از تلفنهای همراه
- برخی از لپتاپها
- برخی از تبلتها
در نهایت، انتخاب نوع باتری مناسب به نیازهای خاص شما بستگی دارد. اگر به دنبال:
- بالاترین چگالی انرژی و عمر هستید، لیتیوم یون انتخاب بهتری است.
- انعطافپذیری، وزن سبک و ضخامت کم برای شما مهم است، لیتیوم پلیمری انتخاب بهتری است.
همچنین، توجه به این نکته مهم است که:
- **هر دو نوع باتری میتوانند در صورت آسیب دیدن یا گرم شدن
تفاوت باتری لیتیوم یونی و نیز باتری لیتیوم پلیمری از نظر ایمنی
باتری لیتوم یون به خاطر مایع بودن، در فشار و یا دمای بالا، به راحتی اشتعال پذیر و قابل انفجار است، اما باتری لیتیومی به دلیل استفاده از پوشش ورق الومینیومی خارجی و نیز جامد بودن الکترولیت ان ایمنی بالاتری را در فشار و نیز دمای بالا داشته، ولی همچنان این باتری به ضربه و دمای بالا به شدت حساس بوده و نمی توان ان را کاملا ایمن شناخت.
با این وجود همان طور که هرکسی احتمال دارد داستان اخیر برند و نام تجاری معروف یک شرکت تلفن همراه، که وجودش در پرواز های هواپیمایی ممنوع است، را شنیده باشد، میداند که باتری های لیتیوم یون به شکل ذاتی بی ثبات اند، و با گذر زمان کهنه شده و بهطور بالقوه خطرناک می باشند. اگر حائلی که باعث جدایی الکترود های مثبت و منفی میشود، شکسته بشود، رخداد یک واکنش شیمیایی ممکن است منجر به بروز احتراق و اتشسوزی بشود.
با توجه به اینکه باتری های لیتیوم یون در شاخه ی لوازم الکترونیکی مصرفی، محبوب تر شده اند، شرکتها تلاش کرده اند تا با حذف برخی قسمت ها هزینه های خود را کاهش بدهند. باتری باکیفیت، کاملا ایمن است، پس به هنگام خرید دقت فرمایید؛ شما بایستی همیشه هنگام خرید برند های ناشناخته و یا محصولات بی نام، مراقب باشید و مضرات و خطرهای احتمالی را مدنظر قرار دهید.
اگر یک گوشی هوشمند با قابلیت ها و ویژگی های زیاد، باتری ای مناسب با عمر خوبی را نداشته باشد، صرفا مثل یک اسباب بازی گران قیمت است. هر چند در گذشته تولیدکنندگان، در غفلت از این جنبه از دستگاه هایی که تولید کردند مقصر بودند، اما اکنون شرایط بهتر شده و تحقیقات زیادی بر روی نوع باتری که قرار است گوشی را تامین شارژ بکند، در حال انجام است.
باتریهای لیتیوم-یون چگونه کار میکنند؟
لیتیوم-یون یک فناوری بسیار قدیمی محسوب میشود سابقهی توسعهی آن به ۱۹۱۲ برمیگردد. اما در سال ۱۹۹۱ بعد از استفاده از طرف سونی، محبوبیت این فناوری به طور قابل توجهی افزایش پیدا کرد. از آن زمان، باتریهای لیتیوم-یون انرژی طیف وسیعی از گجتها، از دوربینها تا گوشیهای هوشمند را تامین کردهاند.
این فناوری به دلیل چگالی انرژی بالا، فقدان اثر حافظه (که شارژ سلولها را در گذر زمان سختتر میکند) و هزینهی تولید نسبتا پایین، بسیار موفق ظاهر شده است. این باتریها از دو الکترود مثبت و منفی ساخته شدهاند که توسط یک الکترولیت شیمیایی مایع مانند اتیلن کربنات یا دی اتیل کربنات جدا شدهاند. به دلیل ترکیبات شیمیایی استفاده شده، این نوع باتریها عمدتا مستطیل شکل هستند. ظرفیت باتری لیتیوم یون در طول چرخه شارژ کاهش مییابد و حتی در صورت عدم استفاده تخلیه میشود که چنین چیزی طبیعتا ایدهآل نیست.
الکترولیت شیمیایی میتواند در دماهای شدید یا در صورت سوراخ شدن ناپایدار شود و منجر به “فرار حرارتی” و آتشسوزی شود. البته باید تاکید کنیم چنین اتفاقی به ندرت رخ میدهد.