راه مقبولیت پیامرسانهای داخلی سخت است : بی اعتمادی کاربران به پلتفرم ایرانی !
برای پاگرفتن پلتفرم داخلی منابع مالی و انسانی و دانش و تجربه‌ی زیادی لازم است. و برای مقبولیت آن غیر از این‌ها سیاست‌های مناسب و به‌موقع تعیین‌کننده است.
اینترنت با فیلترشدن دو پلتفرم محبوب خارجی از همیشه محدودتر شد و فیلترشکن در موبایل کودک و جوان و پیر جا باز کرد. پاسخ این‌ها تلاش بی‌وقفه برای از‌کار‌انداختن فیلترشکن ها و این جمله بود. «به پلتفرم‌های وطنی کوچ کنید؛ پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی که چند سالی است دارند تلاش می‌کنند در روزمره‌ی مردم جا باز کنند». با سید علی ابراهیمی همراه باشید !
تعداد پلتفرم ایرانی زیاد
ساختن پلتفرمی مثل پیامرسان یا شبکه‌ی اجتماعی کار پیچیده‌ای است. برخی کارشناسان می‌گویند این کار در لبه‌ی تکنولوژی قرار دارد. همچنین، به سخت‌افزارهای قوی و تجهیزات پیشرفته نیاز دارد که تأمین آن‌ها بودجه‌ی فراوانی می‌خواهد. در‌عین‌حال، تجربه و امکان آزمون‌و‌خطا به رشد آن کمک می‌کند.
تجربه‌ی داشتن کاربران فراوان و به‌روزرسانی مداوم و به‌کار‌بردن خلاقیت برای ایجاد پلتفرمی کاربرپسند می‌تواند آن را میان مردم جا بیندازد. علاوه‌براین، مهم است که پلتفرم چه زمانی به بازار رسیده و چقدر در زمان خود پیشرو بوده است. سؤالی که بسیاری از کارشناسان مطرح می‌کنند، این است: آیا لازم است این تعداد پیامرسان یا شبکه‌ی اجتماعی بومی داشته باشیم؟
کار پیامرسان داخلی دست‌کم گرفته شد
پیامرسان بومی یکی از برنامه‌های لایه‌ی خدمات شبکه ملی اطلاعات است. و از میان موتور جست‌وجو و مرورگر و بقیه‌ی خدمات پایه‌ی این شبکه‌ی پیام‌رسان‌ها احتمالاً به‌دلیل کاربردشان بیش از موضوعات دیگر در کانون توجه قرار گرفتند. مدیرعامل سابق شرکت ارتباطات زیرساخت سال ۱۳۹۹ در گفت‌وگو با ایرنا، گفته بود که سال ۱۳۹۶ شورای عالی فضای مجازی در سندی به نام «سند سیاست‌ها و اقدامات حمایت از پیامرسانهای داخلی» دستور خاصی برای رسیدگی به پیام‌رسان‌ها داد
در فاز اول اجرایی این سند، حمایت‌هایی مثل ارتباطات موردنیاز برای اتصال به شبکه‌ی داخلی، پهنای باند مدنظر، یک‌سوم‌شدن تعرفه و وام پنج‌میلیارد‌تومانی به پیام‌رسان‌ها ارائه شد. در این فاز، مرکز ملی فضای مجازی هفت پیامرسان را معرفی کرد که پس از ارزیابی، سه پیامرسان از حمایت‌های ویژه‌تری برخوردار شدند. حمایت‌های فاز دوم در‌زمینه‌ی امکانات مرکز داده و سرور بود.
مشکلات پیامرسان داخلی
او آن زمان گفته بود که مشکل عمده‌ی پیام‌رسان‌ها سرور و سخت‌افزار و پهنای باند نیست؛ بلکه مشکل خدمتی است که باید در این پیام‌رسان‌ها ارائه شود تا به جذب کاربر بینجامد و آن‌ها با جذب کاربر می‌توانند چرخه‌ی حیات خود را به جریان بیندازند و پس‌از‌آن موضوعات فنی را پوشش دهند.
بااین‌حال، موضوع دانش و زیرساخت و تجربه موضوعی است که اتفاقاً از دیدگاه برخی از کارشناسان در وضعیت امروز پیام‌رسان‌ها تأثیر‌گذار بود. محمد دینمحمدآذری می‌گوید ایجاد پیامرسان شدنی است؛ اما کیفیت آن رضایت‌بخش نیست. رئیس کمیسیون مراکز داده نصر تهران درباره‌ی زیرساخت می‌گوید:
زیرساخت‌های موردنیاز و مراکز داده باید قابلیت پردازشی ذخیره‌سازی و ارتباطی موردنیاز پیامرسان را داشته باشد؛ اما متأسفانه این مراکز داده به آن‌ها تخصیص داده نشد.
از دیدگاه دینمحمدآذری، چنین مشکلاتی ناشی از دست‌کم گرفتن کار است و همین باعث می‌شود که وقتی کاربر با حجم زیاد به آن‌ها کوچ می‌کند، سرویسشان از دسترس خارج شود. مثل اتفاقی که در آبان ۱۳۹۸ و با قطعی کامل اینترنت بین‌الملل افتاد. حجم لازم برای ذخیره‌سازی و حجم سرور برای پردازش اطلاعات و پاسخ‌گویی به‌موقع در نظر گرفته نشده بود. او بر پایداری موردنیاز مراکز داده برای پیامرسان تأکید می‌کند و می‌گوید:
در پیامرسان یا شبکه‌ی اجتماعی، پایداری سرویس مهم است. وقتی سرویس اختلال دارد، دردسترس نیست، کُند است، دیتا در آن لود نمی‌شود، کاربر را ناامید می‌کند.»
آیا باید پیامرسان داخلی داشته باشیم؟
۱۳ پیامرسان و شبکه‌ی اجتماعی داخلی که امروز در حال فعالیت هستند، سهم بازار یکدیگر را کوچک کرد‌ه‌اند و به‌گفته‌ی کارشناسان، باعث رقابتی غیرمفید شده‌اند. سیاست‌های حمایتی از پیام‌رسان‌ها نیز سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها را به‌سمتی برده است که هر‌کدام نصب یکی از این نمونه‌ها را به مشتری تحمیل کنند تا کارشان راه بیفتد. موبایل کاربران احتمالاً پر از پیامرسانهای متنوعی است که برای دانشگاه، مدرسه، بیمه و سازمان‌های دیگر به‌صورت دستوری می‌گویند که مشتری کدام پیامرسان را نصب کند.
تازه نمونه‌های خارجی هم برای ارتباط با کاربران خارج از ایران لازم است؛ پس با وجود این همه امکانات، اصلاً لازم است پیامرسان یا شبکه‌ی اجتماعی داخلی داشته باشیم؟
اعتماد ازدست‌رفته به‌راحتی برنمی‌گردد
پیامرسانهای داخلی به‌دلیل برخی سیاست‌ها نتوانستند مسیر رشد طبیعی داشته باشند، قدم‌به‌قدم مشکلاتشان را حل و کاربر جذب کنند و به بلوغ برسند. البته پا‌نگرفتن آن‌ها در بین مخاطبان فقط به‌دلیل مشکلات فنی و کاربرپسند‌نبودن نیست.
علی توسلی، عضو کمیسیون اینترنت و انتقال داده نصر تهران، معتقد است از‌نظر فنی، راه‌انداختن پیامرسان داخلی پیچیدگی ندارد و پلتفرم‌های موجود هم کیفیت مطلوبی دارند. از دیدگاه او، زمان راه‌اندازی پیام‌رسان‌ها سیاست‌های غلطی مثل مسدود‌کردن نمونه‌های خارجی و اعتماد ازدسته‌رفته در میان مردم باعث شد پیامرسانهای داخلی مقبولیت پیدا نکنند.
حریم خصوصی در پلتفرم داخلی
یکی از نگرانی‌های مردم در مواجهه با پیامرسانهای داخلی که باعث بی‌اعتمادی آن‌ها می‌شود، حریم خصوصی است که تا‌به‌حال سازوکار قانونی در این زمینه و ضمانت اجرایی آن ایجاد نشده است. محمد دینمحمدآذری می‌گوید این ماجرا باعث می‌شود آزادی و آرامش در استفاده از این پیام‌رسان‌ها وجود نداشته باشد. نکته‌ی بعدی از دیدگاه او، امنیت سایبری است که مشخص نیست چقدر امنیت در آن‌ها لحاظ شده باشد و این موضوع او را برای اشتراک دیتاهای محرمانه به‌تردید می‌اندازد.
آیا این مقاله برای شما مفید بود ؟ نظر شما درمورد پیامرسان های ایرانی چیست ؟
