امروزه در دنیای کامپیوتر و یا لپ تاپ ها، فضای ذخیره سازی که وظیفه در برداشتن اطلاعاتی همچون فایل ها، تصاویر، ویدیوها، بازی ها و … را بر عهده دارد با نام دیسک سخت و یا هارد دیسک شناخته می‌شود.درایوهای ذخیره‌سازی اس اس دی یا (SSD یا Solid State Drives به‌معنای درایو حالت جامد یا درایو الکترونیکی)، و حافظه اچ دی دی (HDD یا Hard Disk Drives به‌معنای درایو هارد دیسک)، یکی از مهم ترین بخش‌های یک لپتاپ یا کامپیوتر شخصی هستند. حال برای اینکه بدانید کدام یک از این هارد ها برای شما مناسب است، در ادامه با سید علی ابراهیمی همراه باشید.
هارد چیست ؟
هارد (Hard) یا هارد دیسک (Hard Disk) یکی از اجزای اصلی کامپیوتر است که برای ذخیره و دسترسی به داده‌ها به کار می‌رود. هارد دیسک شامل یک چرخ دارای سطوح ضبط شده، سرعت چرخش و هدای خواننده/نویسنده است که با استفاده از آن داده‌ها به صورت دائمی در آن ذخیره می‌شوند.
در هارد دیسک، داده‌ها بر روی پلاک‌هایی با پوشش مغناطیسی ذخیره می‌شوند که به صورت مسیرهای دایره‌ای به هم متصل هستند و هدای خواننده/نویسنده بر روی این مسیرها حرکت می‌کنند تا به داده‌ها دسترسی داشته باشند. هارد دیسک‌ها با ظرفیت‌های مختلفی تولید می‌شوند، از چند گیگابایت تا چند ترابایت و به عنوان یکی از اصلی‌ترین قطعات سخت‌افزاری کامپیوتر برای ذخیره و دسترسی به داده‌ها استفاده می‌شوند.
هارد دیسک به دو نوع داخلی (Internal) و خارجی (External) تقسیم می‌شود. هارد دیسک داخلی برای ذخیره سازی داده‌ها درون کیس کامپیوتر قرار می‌گیرد و به عنوان درایو اصلی سیستم عامل عمل می‌کند. هارد دیسک خارجی نیز برای ذخیره سازی داده‌ها به کامپیوتر اضافه می‌شود و معمولاً به عنوان محفظه ذخیره سازی برای پشتیبان گیری از داده‌ها، انتقال داده‌ها و استفاده در سیستم‌های تلویزیون هوشمند، کنسول بازی و دستگاه‌های مختلف دیگر استفاده می‌شود.
انواع هارد کامپیوتر
هاردهای کامپیوتر به عنوان وسیله‌ای برای ذخیره‌سازی داده‌ها، معمولاً از نظر سرعت به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- هارد دیسک‌های مکانیکی (Hard Disk Drive – HDD): در این نوع هارد دیسک‌ها، داده‌ها روی دیسک‌های مکانیکی ذخیره می‌شوند که با انتقال یک سوئیچ خاص به حرکت درمی آیند. سرعت انتقال داده در این نوع هارد با توجه به سرعت چرخش دیسک و سرعت خواندن/نوشتن سربسته‌ها در آن محاسبه می‌شود. معمولاً سرعت انتقال داده در هارد دیسک‌های مکانیکی از ۵۴۰۰ تا ۷۲۰۰ دور در دقیقه است.
- هارد دیسک‌های ال‌اس‌دی (Solid State Drive – SSD): در این نوع هارد دیسک‌ها، داده‌ها روی حافظه چندسطحی فلش ذخیره می‌شوند. سرعت انتقال داده در هارد دیسک‌های SSD به خوبی از سرعت انتقال داده در هارد دیسک‌های مکانیکی بیشتر است و معمولاً در بازه ۵۰۰MB/s تا ۳,۵۰۰MB/s قرار دارد.
به علاوه، پردازنده و حافظه RAM نیز در سرعت کامپیوتر تأثیرگذار هستند و همراه با هارد دیسک باید مورد بررسی قرار بگیرند.
هارد دیسک درایو یا هارد HDD چیست؟
عبارت HDD مخفف عبارت «Hard Disk Drive» یا دیسک درایو سخت است که به هارد دیسک سنتی اشاره دارد. درواقع حافظه HDD محلی برای ذخیره سیستم عامل، فایل‌ها و پوشه‌های شما است. به طور کلی هارد دیسک از یک صفحه دایره‌ای شکل تشکیل شده است که با کمک یک هد خواندن و نوشتن، اطلاعات از روی آن خوانده می‌شود و یا بر روی آن نوشته خواهد شد.
حالا هرچه دیسک که محل ذخیره اطلاعات است سریعتر بچرخد، عملیاتی که به آن محول شده است سریعتر خواهد بود. درنتیجه می‌تواند بر روی سرعت پاسخگویی در انجام کارهای مختلف نیز تأثیرگذار باشد. درواقع نتیجه این عمل را می‌توانیم در کارهایی که سیستم عامل انجام می‌دهد و یا مدت زمانی که به نصب یک برنامه اختصاص می‌یابد مشاهده کنیم. درمورد عمر مفید قطعات کامپیوتر بیشتر بدانید !
حافظه SSD چیست؟
اگر بخواهیم از پایه شروع کنیم، یک حافظه حالت جامد یا اس اس دی (SSD) یک تخته مدار و تعدادی تراشه حافظه است که روی آن سوار شده‌اند. در کنار آن‌ها، یک رابط In/Out نیز وجود دارد که یا از نوع SATA یا PCLe بوده و با دریافت نیروی لازم، اطلاعات را انتقال می‌دهد.
برخلاف انواع هارد دیسک در اس اس دی خبری از اجزای متحرک مثل بازوی حامل هد خواندن/نوشتن، یا صفحه مغناطیسی چرخنده نیست و در واقع هیچ قطعه‌ای در آن حرکت نمی‌کند. اکثر انواع SSD به جای این قطعات، از تراشه‌های فلش‌مموری NAND استفاده می‌کنند که از لحاظ فیزیکی ثابت بوده و می‌تواند چندین سال عمر کند.
حافظه HDD چیست؟
HDD مخفف Hard Disk Drive است و به عنوان یک نوع از حافظه دائمی (Secondary Memory) کامپیوتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ذخیره‌سازی داده‌های دائمی، HDD از نوع بسیار رایجی از حافظه برای ذخیره و دسترسی به داده‌ها استفاده می‌شود.
از آنجا که حافظه HDD از یک دیسک سخت تشکیل شده است، به طور کلی دارای ظرفیت ذخیره‌سازی بالاتری نسبت به حافظه‌های دیگر مانند حافظه فلش (Flash Memory) است. با این حال، سرعت دسترسی به داده‌ها در حافظه HDD کمتر و زمان لازم برای پیدا کردن داده‌های مورد نیاز بیشتر است. همچنین، در حافظه HDD، داده‌ها بر روی یک دیسک سخت بسته به نوع حافظه، در داخل کیس کامپیوتر یا به صورت خارجی در قالب درایوهای قابل حمل از جمله هارد اکسترنال (External Hard Drive) ذخیره می‌شوند.
امروزه، با گسترش فضای ذخیره‌سازی دیجیتالی و نیاز به سرعت و کارایی بیشتر، حافظه‌های دیگری مانند حافظه‌های SSD (Solid State Drive) نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. حافظه‌های SSD، به جای استفاده از دیسک سخت، از قطعات الکترونیکی به عنوان حافظه استفاده می‌کنند و بسیار سریعتر و با کمترین زمان دسترسی به داده‌ها عمل می‌کنند. به هر حال، حافظه HDD همچنان به عنوان یکی از گزینه‌های اصلی برای ذخیره و دسترسی به داده‌ها در کامپیوترهای شخصی و سرورها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تفاوت حافظه HDD و SSD چیست؟
HDD و SSD را می‌توان از جنبه‌های مختلف همچون، قیمت، ظرفیت و اندازه مورد بررسی قرار داد.لازم به ذکر است اولین و مهم‌ترین موردی که در زمینه خرید یک کامپیوتر یا درایو ذخیره‌سازی مورد توجه قرار می گیرد قیمت است که ما در ادامه علاوه بر قیمت، تفاوت این دو حافظه را از دیگر جنبه‌ها بررسی خواهیم کرد.
مقایسه قیمت اس اس دی با اچ دی دی: کدام‌یک ارزان‌تر است؟
به طور کلی قیمت حافظه های SSD از قیمت هارد درایو های سنتی گران‌تر است. البته SSD نیز انواع مختلفی دارد که مدل‌های جدیدتر گران‌تر خواهند بود. درواقع هارد SSD با درگاه SATA III ارزان‌تر از انواع SSD هستند که از درگاه‌های جدیدتر یعنی M.2 پشتیبانی می‌کنند.
در حالی که هارد SSD با درگاه SATA III از هارد دیسک‌های سنتی یعنی حافظه HDD زیاد گران‌تر نیستند و تنها مدل‌های جدید که از فناوری‌های به روزتری استفاده می‌کنند، گران‌تر هستند.
مقایسه ظرفیت اس اس دی با اچ دی دی:ظرفیت کدام بیشتر است؟
امروزه حافظه‌های HDD معمولاً ظرفیتی معادل 40 گیگابایت تا 12 ترابایت دارند. در حالی که گاهی شاهد ظرفیت‌های بیشتری نیز در سیستم‌های کامپیوتری ویژه هستیم. این روزها داشتن یک هارد درایو 2 گیگابایتی قیمت مقرون‌به‌صرفه‌ای برای کاربران عادی دارد که البته فضای زیادی را نیز برای ذخیره داده‌ها در اختیاران کاربران قرار خواهد داد.
همچنین هارد درایوهای 8 تا 12 ترابایتی، امروزه در سرورهای شبکه و دستگاه‌های قدرتمندی که برای ذخیره سازی نسخه‌های پشتیبان مانند NAS در نظر گرفته شده‌اند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ظرفیت کدام بیشتر است ؟
پس با توجه به این موضوع توصیه می‌شود که از چند هارد کوچک‌تر برای ذخیره داده‌ها استفاده شود تا اینکه بخواهید از یک هارد با ظرفیت بالا استفاده کنید. به این دلیل که اگر درایو به هر دلیلی خراب شود، شما ضرر بیشتری می‌کنید و داده‌ها و اطلاعات بیشتری را از دست خواهید داد.
از این رو اگر داده‌های خود را در درایوهای مختلف داشته باشید با خراب شدن یک هارد اطلاعات کمتری را از دست خواهید داد. در اینصورت ایده خوبی است که از یک حافظه SSD کم ظرفیت 160 یا 256 گیگابایتی برای کارهایی همچون لود شدن سیستم عامل و … استفاده کرد و برای حجم زیاد داده‌ها از حافظه‌های HDD کمک گرفت.
درمورد پارتیشن بندی هارد کامپیوتر بیشتر بدانید !
مقایسه سرعت اس اس دی با اچ دی دی: سرعت عملکرد هر کدام چگونه است؟
در مقایسه و حافظه SSD و HDD سرعت موردی است که بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. درواقع می‌توان تفاوت اصلی را در این مورد مشاهده کرد. همان‌طور که پیش از این نیز اشاره کردیم، حافظه SSD از سرعت بالایی در ذخیره‌سازی و لود اطلاعات برخوردار است:
سرعت حافظه HDD
سرعت حافظه SSD
از آنجایی که هیچ بخش حرکتی در هارد اس اس دی وجود ندارد، سرعت آن نیز به نرخ تعداد دور در دقیقه(RPM) بستگی ندارد. بلکه فناوری بکار رفته و پشتیبانی از اتصال مورد نظر در سرعت آن تعیین کننده خواهد بود.
با این حال در صورت استفاده از اتصالات بهینه‌تر، شاهد سرعت به مراتب بالاتری نیز در مقایسه با سرعت حافظه HDD خواهیم بود. در این راستا سرعت حافظه SSD با اتصال M.2 چیزی در حدود 1.2 تا 1.4 گیگابایت در ثانیه است.
همچنین در برخی از انواع این نوع از درایوها کاربران حتی می‌توانند شاهد انتقال اطلاعات به میزان 2.2 گیگابایت در ثانیه نیز باشند. بنابراین اگر به دنبال سرعت ذخیره سازی و کارایی بیشتری هستید، حافظه SSD از گزینه‌های مناسب است.
بررسی تفاوت حافظه SSD و HDD از جنبه‌های دیگر
علاوه بر مواردی که گفته شد، مسائل دیگری هم هستند که در زمان خرید یک هارد دیسک باید در نظر گرفته شود. از آنجا که اس اس دی دارای هیچ قسمت متحرکی نیست، استحکام بیشتری نیز دارد و این موضوع باعث خواهد شد تا این نوع حافظه ذخیره سازی برای دستگاه‌های قابل حمل مانند لپتاپ و موبایل انتخاب مناسب‌تری باشد.
همچنین هارد SSD انرژی کمتری نسبت به هارد HDD مصرف خواهد کرد. یعنی می‌تواند انرژی باتری لپ تاپ را برای مدت زمان بیشتری حفظ کند. هرچند این موضوع به نوع حافظه SSD که استفاده می‌کنید بستگی خواهد داشت، ولی اکثر حافظه‌های SSD امروزی این مورد را رعایت می‌کنند.
درمورد دی ان اس ضد تحریم 403 بیشتر بدانید !
در نتیجه به طور کلی اگر قصدتان استفاده از چند درایو ذخیره‌سازی است، بهتر است از یک اس اس دی کوچک‌تر به‌عنوان درایو اصلی و از چند درایو اچ دی دی به‌عنوان درایو بک‌آپ استفاده نمایید. شاید استفاده از چند درایو اچ دی دی نیازمند فضای فیزیکی زیادی باشد اما مطمئناً ارزشش را دارد.
این کار به شما اجازه می‌دهد تا در عین بهره‌مندشدن از سرعت‌های اجرایی بالا بر روی سیستم‌عامل موردنظرتان، فایل‌ها و اسناد اضافی و موردنیاز، که لزوماً داشتن سرعت بالا برای آن‌ها مطرح نیست را بر روی هاردهای اچ دی دی ذخیره‌سازی کنید.
قیمت هارد ssd
درایوهای اس اس دی گران‌قیمت هستند و طبعاً لپتاپها و کامپیوترهای شخصی مجهز به آن‌ها، گران‌تر از دستگاه‌های دارای اچ دی دی هستند. علاوه بر ان، اس اس دی هم به لحاظ سرعت عملکرد و هم از نظر میزان مصرف انرژی بهتر از اچ دی دی است. اس اس دی هم سرعت عملکرد بیشتری دارد و هم برق کمتری مصرف می‌کند که به‌دنبال آن، موجب افزایش عمر باتری لپتاپ نیز می‌گردد.
با این حال، اس اس دی‌ها از نظر میزان ذخیره‌سازی داده‌ها نسبت به اچ‌دی‌دی ظرفیت کمتری دارند. در نهایت، همه چیز بستگی به هدف و مقصود کاربر در استفاده از هر یک از این درایوها دارد.
دلیل استفاده از اس اس دی (SSD) چیست ؟
چندین دلیل برای این کار وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
- لپتاپها در جابجایی و مخصوصا در سفر ممکن است در معرض ضربه قرار بگیرند. داشتن حافظه‌ای که در برابر این ضربات مقاوم باشد، یک امتیاز بزرگ به حساب می‌آید. HDDها به خاطر داشتن قطعات متحرک، در هر یک از این ضربات ممکن است دچار آسیب جدی شوند؛ مخصوصا اگر در لحظه ضربه، در حال کار باشند. اما SSDها به خاطر ثابت بودن قطعات، احتمال آسیب‌دیدگی بسیار کمتری در این موارد دارند.
- قابل حمل بودن بزرگ‌ترین شاخصه لپتاپها است. SSD نسبت به HDD سبک‌تر و کوچک‌تر است و این امر به کاهش ابعاد و وزن لپتاپ کمک می‌کند تا بقیه قطعات بتوانند راحتت‌تر در بدنه لپتاپ قرار بگیرند. از سوی دیگر، اس اس دی (SSD) انرژی کمتری نسبت به HDD مصرف می‌کند و این امر به افزایش عمر باتری آن هم کمک می‌کند.
- اکثر افرادی که از ویندوز استفاده می‌کنند، می‌دانند بوت شدن دستگاه با HDD می‌تواند چقدر طولانی شود. پس از کوچ از HDD به SSD، سرعت اجرای نرم‌افزارها ممکن است با تغییر محسوسی روبرو نشود. برای مثال، ممکن است 4 ثانیه‌ای که برای بالا آمدن Word منتظر می‌ماندید، حالا به 2 ثانیه کاهش پیدا کرده باشد؛ اما بوت شدن دستگاه بسیار سریعتر از آن می‌شود که فرصت کنید به جایی جز مانیتور خیره شوید.
- مهم‌تر از تمام این مزایا، میزان خطای بسیار پایین‌تر اس اس دی (SSD) نسبت به HDD است. اگر قصد دارید از اطلاعات خود نسخه پشتیبان تهیه کنید، استفاده از یک SSD برای این کار به هیچ عنوان ایده بدی نیست.
انتخاب بهترین نوع ذخیره‌ساز
سه نوع مختلف از اس اس دی (SSD) وجود دارد. احتمالا این سوال برای شما پیش می آید که بهترین نوع اس اس دی (SSD) برای شما چیست ؟
سلول تک‌سطحی (SLC): هر یک از این سلول‌ها می‌توانند یک بیت از اطلاعات را در خود جای دهند که یا 0 و یا 1 است. با این حساب، برای هر سلول، تنها دو مقدار ممکن وجود دارد.
به همین دلیل، SLC سریع‌ترین و دقیق‌ترین نوع ذخیره‌ساز در زمینه نوشتن است و در عین حال، کمترین میزان انرژی را مصرف می‌کند و عمر بیشتری نسبت به سایر نمونه‌ها دارد. با وجود بهره‌مندی از این امکانات، باید بدانید که SLC قیمتش از سایر نمونه‌ها بیشتر است. به خاطر این خصوصیات، از SLC معمولا تنها برای موارد صنعتی استفاده می‌شود؛ اما اگر کاربران عادی هم آن را بخواهند، می‌توانند در بازار مورد مناسب خود را پیدا کنند.
سلول چندسطحی (MLC): این سلول‌ها می‌توانند در هر واحد خود دو بیت دیتا را جای بدهند: یک 1 و یک 0. از آنجا که هر سلول، توانایی ثبت دو عدد را دارد، 4 احتمال عددی برای هر یک از سلول‌ها وجود دارد: 00، 11، 01 و 10.
در ابعاد فیزیکی مشابه، MLC نسبت به SLC می‌تواند ظرفیت ذخیره‌سازی بیشتری داشته باشد و قیمتشان هم کمتر است. اما از سوی دیگر سرعت و دقت پایین‌تری دارند. مسئله مهم بعدی هم این است هم مصرف انرژی MLC بیشتر است و هم عمر مفید آن تقریبا یک دهم SLC است. وقتی از عمر مفید SSDها حرف می‌زنیم، منظورمان چند ماه و چند سال نیست؛ بلکه می‌توان آن را تا یک دهه یا حتی بیشتر در نظر گرفت. حدس ما این است که SSDها آن‌قدر عمر می‌کنند که نسل بعدی ذخیره‌سازها اختراع شوند. SSDهای مبتنی بر MLC انتخابی به‌جا و شایسته هستند و امروزه در اکثر دیوایس‌های رده‌بالا از آن‌ها استفاده می‌شود.
سلول‌های سه‌سطحی (TLC): هر کدام از سلول‌ها در این فناوری می‌تواند سه بیت دیتا را در خود ذخیره کند و ظرفیت بسیار بالایی را در ابعاد و قیمت مناسب در اختیار شما قرار می‌دهد. در عوض، سرعت و دقت آن‌ها کمی پایین‌تر از دو نمونه دیگر است و به خاطر مصرف نیروی بیشتر، عمر نسبتا کوتاه‌تری هم دارند.
انتخاب رابط کاربری مناسب
در زمینه رابط in/out که اس اس دی شما را به مادربرد متصل می‌کند، گزینه‌های محدودی در اختیارتان قرار دارد.
- SATA: فناوری Serial ATA حوالی سال 2009 معرفی شد و هنوز هم در بسیاری از اس اس دی ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. سرعت خواندن و نوشتن در این نوع اتصال به حدود 600 مگابایت در ثانیه است. این نوع اتصال در ابتدا برای HDDها طراحی شده بود؛ اما جای خود را تا حدی در میان SSDها هم باز کرد.
- PCLe: پس از اتصال SATA، نوبت به PCLe رسید. در این نوع اتصال، درایو مستقیما به مادربورد متصل می‌شود و به همین دلیل سرعت آن بسیار بیشتر است. با این حال، قیمت درایوهایی که از این نوع اتصال استفاده می‌کنند بسیار بیشتر از SATA است. سرعت خواندن و نوشتن در این نوع اتصال به 1 گیگابایت در ثانیه نیز می‌رسد.
- M.2: اس اس دی های مبتنی بر اتصال M.2 بیشتر در لپتاپها و رایانه‌های All-in-One مورد استفاده قرار می‌گیرند. این SSDها از نظر ابعاد نسبت به سایر نمونه‌های قبلی کوچک‌ترند؛ اما همان ظرفیت را ارائه می‌دهند. این نوع SSD هم می‌تواند دارای اتصال SATA باشد و هم با اتصال PCLe عرضه شده است.
- NVMe: فناوری NVMe یک فناوری جدید است که مخصوصا برای SSDها و برای رفع مشکلاتی که اتصالات SATA داشتند طراحی شده بود. این نوع اتصال درخواست‌های ارسالی به SSD را در بالاترین حد ممکن نگه می‌دارد و در عین حال، می‌تواند در خواست چندین هسته پردازشی را همزمان دریافت کند.
آیا این مقاله برای شما مفید بود ؟ نظر شما چیست ؟ ایا تجربه خرید SSD دارید ؟